ایران مشاوره اولین مرجع مشاوره تحصیلی تلفنی کشور
تک ماده چیست؟ این سوالی است که ممکن است در ذهن بسیاری از دانش آموزان ایجاد شود.برخی از دانش آموزان به دلایلی مانند بیماری یا موارد دیگر، شرایط حضور در امتحانات را ندارند و یا پس از شرکت در آزمون، نمره قابل قبولی را کسب نمی کنند. یکی از امکاناتی که برای این دسته از دانش آموزان در نظر گرفته شده است، قانون تک ماده می باشد. حال قانون تک ماده چیست و به چه معناست؟
چنانچه دانش آموزی در امتحانات خود نتواند نمره قبولی را کسب نماید و نمره سالانه او کم تر از حد نصاب قبولی باشد، می تواند برای دریافت نمره پذیرفته شدن از قانون تک ماده استفاده نمایند. شرایطی که داوطلبان مشمول استفاده قانون تبصره و تک ماده می شوند شامل حداقل معدل و کسب نمره در بازه مشخصی برای دروس امتحانی است.
دانش آموزان متوسطه دوم در صورت کسب نمره سالانه 7 در چهار درس، می توانند از قانون تک ماده و تبصره استفاده کنند.
فهرست محتوا
تبصره و تک ماده چیست؟
تمامی دانش آموزان برای راه یابی به پایه تحصیلی بالاتر باید در امتحانات شرکت کرده و نمره قبولی آن ها را به دست آورند. در این میان افرادی هستند که بنا به دلایلی موفق به کسب حدنصاب نمره قبولی درس مربوطه نمی شوند که البته جای نگرانی نیست. زیرا قانونی به نام تبصره و تک ماده وجود دارد که به دانش آموزان کمک می کند تا درس یا دروس مورد نظر را بدون شرکت مجدد در امتحان، پاس کنند و فارغ التحصیل شوند.
تک ماده و تبصره برای دانش آموزانی است که در یک درس یا چند درس نظری نمره قبولی کسب نکرده اند و شرایط استفاده از این قانون را دارند. یکی از مهم ترین شرایط استفاده از قانون مذکور، این است که نمرهٔ سالانه باید ۷ یا بالاتر از 7 باشد و اگر نمرهٔ سالانه زیر ۷ باشد، تبصره اعمال نمی‌شود. همچنین این قانون تنها برای دروس نظری کاربرد دارد و نمی توان آن را برای دروسی مثل دروس مهارتی و کارورزی استفاده کرد.
فرق تک ماده و تبصره برای دوره دوم متوسطه 1404
یکی از سوالات اصلی که ممکن است برای دانش آموزان ایجاد شود، این است که تفاوت بین تبصره و تک ماده چیست؟ در این خصوص لازم است بدانید که در آیین نامه جدید آموزش و پرورش برای متوسطه دوم، هیچ تفاوتی بین این دو وجود ندارد.
در واقع محصلان هر سه پایه تحصیلی دهم، یازدهم و دوازدهم اگر نتوانند نمره قبولی در یک یا چند درس را کسب نمایند اما مشمول قانون تبصره یا تک ماده باشند، بدون نیاز به شرکت مجدد در آزمون درس مربوطه می توانند در مقطع خود فارغ التحصیل شوند.
شرایط استفاده از تک ماده و تبصره در پایه های دهم، یازدهم و دوازدهم ۱۴۰۴
دانش آموزان دوره دوم متوسطه (دهم، یازدهم و دوازدهم) برای فارغ التحصیلی در پایه تحصیلی خود در سال 1404 لازم است تا در تمامی دروس آن مقطع نمره سالانه قبولی را کسب نمایند با این حال در صورتی که دانش آموزی شرایط زیر را داشت باشد می تواند از قانون تک ماده یا تبصره استفاده کرده و فارغ التحصیل شود.
- آخرین نمره دروس افتاده (سالانه، تابستانه یا غیر حضوری) حداقل 7 باشد.
- درس مربوطه از دروس شایستگی فنی و غیر فنی شاخه کار و دانش که حداقل نمره قبولی آن 12 است، نباشد.
- در دروس مهارتی و کارورزی نمی توان از قانون تک ماده استفاده نمود.
چند درس را می توان تک ماده کرد؟
همواره دانش آموزان این سوال را می پرسند که چند درس را می توانیم با استفاده از تبصره یا تک ماده پاس کنیم؟ همان طور که پیش تر توضیح دادیم، با استفاده از قانون تبصره و تک ماده دیگر نیازی به شرکت در امتحان مجدد آن درس نیست و صرفا نمره قبولی درس مربوطه به دانش آموز داده می شود.
اما با تغییر آیین نامه آموزشی، در سال ۱۴۰۴ هر دانش آموز می تواند حداکثر در 2 درس نهایی و در 2 درس غیرنهایی (داخلی) از تبصره استفاده کند. یعنی اگر دانش آموزی 4 درس با نمره زیر 10 و بالای 7 داشته باشد و معدل او نیز بالاتر از 10 باشد، می تواند بدون شرکت مجدد در امتحان فارغ التحصیل شود.
حدنصاب قبولی در هر درس چند است ؟
دانش آموزی که بخواهد موفق به کسب وضعیت قبولی در دروس یک پایه شود می بایست در امتحانات خود نمره ای مشخص را داشته باشد. حدنصاب قبولی در هر درس نمره 10 و در دروس شایستگی های فنی و غیرفنی رشته فنی حرفه ای 12 است.
در رشته کاردانش مشخص کردن حدنصاب قبولی در استاندارد مهارت در بخش نظری و عملی، بر عهده دستگاه متولی استاندارد مهارت است و به این ترتیب احتمال اعمال تغییرات آن در هر سال وجود دارد. نظر نهایی وسط این نهاد به مدارس و دانش آموزان اعلام می گردد.
نمره قبولی دانش آموز چگونه محاسبه می گردد؟
دانش آموزان در حال تحصیل با وضعیت های تحصیلی گوناگون، نمرات متفاوتی را در یک سال دریافت می کنند. قبولی و یا ایجاد شرایط عدم قبولی برای دانش آموز منوط به کسب نمره قبولی در هر بخش است. نمره سالانه، تابستانه و غیرحضوری سه دسته مختلف از نمرات برای دانش آموزان می باشد. در ادامه روش محاسبه نمره قبولی هریک از آن هارا شرح داده ایم.
نمره سالانه
ممکن است زمانی که صحبت از قبولی به میان می آید، ذهن شما به سمت نمره کسب شده در برگه امتحانی برود، اما منظور از قبول شدن یا نشدن در امتحانات، در اکثر موارد همان نمره سالانه می باشد. برای آن که بهتر متوجه شوید، به فرمول زیر توجه فرمایید:
8 ÷[{(نمره مستمر نوبت اول × 1) + (نمره برگه نوبت اول × 2 )} + {(نمره مستمر نوبت دوم × 1) + (نمره برگه نوبت دوم × 4)}] = نمره سالانه
فرض کنید دانش آموزی توانسته است نمره مستمر نوبت اول و نوبت دوم 15 را کسب نماید و نمره برگه او در نوبت اول 13 بوده است. حال اگر نمره برگه نوبت دوم او 6 باشد، مطابق با فرمول بالا نمره سالانه او 10 خواهد شد و فرد شرایط قبولی درس و فارغ التحصیلی را بدون استفاده از تک ماده برای این درس کسب نموده است.
نمره تابستانه
افرادی که نتوانند در امتحانات خرداد ماه درسی شرکت کنند و یا به هر دلیلی حد نصاب نمره قبولی سالانه را کسب نکرده باشند، می توانند در کلاس های تابستانه مربوط به درس افتاده حضور پیدا کنند و در نتیجه نمره آن ها به صورت زیر محاسبه خواهد شد.
4 ÷[ (نمره ارزشیابی پایانی × 3 ) + (نمره مستمر × 1)] = نمره تابستانه
دانش آموزانی که بتوانند مطابق با محاسبات بالا نمره تابستانه حداقل 10 را کسب کنند، در درس مربوطه قبول خواهند شد.
نمره غیرحضوری
نمرات ارزشیابی استاندارد مهارت در شاخه کاردانش و همچنین واحدهایی که دانش آموز به صورت غیرحضوری در تابستان و یا سال تحصیلی اتخاذ می کند، برابر با نمره امتحان پایانی می باشد زیرا در این موارد نمره مستمر وجود ندارد.
اگر دانش آموزی نخواهد از تبصره استفاده کند، باید چه کند؟
ممکن است دانش آموزان دوره متوسطه دوم نخواهند از قانون تک ماده و تبصره استفاده کنند و خود را برای امتحانات شهریور ماه آماده نمایند. در این صورت دانش آموز می تواند با مراجعه به مدرسه خود، درخواستی کتبی مبنی بر شرکت در امتحانات شهریور ماه را داشته باشد. پس از شرکت در امتحانات شهریور ماه دو حالت پیش می آید:
نمره کسب شده در شهریور ماه از نمره خرداد ماه بالاتر است
در این صورت نمره شهریور ماه جایگزین خواهد شد.
نمره کسب شده در شهریور ماه از نمره خرداد ماه پایین تر است
در این صورت بالاترین نمره به ثبت خواهد رسید و دانش آموز می تواند در صورت تمایل از قانون تک ماده استفاده کند.
شرایط قبولی در دروس دوره دوم متوسطه پایه دهم و یازدهم 1404
دانش آموز پایه دهم و یازدهم برای قبولی و اتمام پایه بایستی نمره برگه 7 و بالاتر را کسب نماید. در جدول زیر وضعیت دانش آموزان بر اساس کسب نمره سالانه و برگه شرح داده شده است.
| شرایط قبولی در درس های پایه دهم و یازدهم | |||
| حالت های مختلف | نمره سالانه | نمره برگه امتحانی | وضعیت |
| 1 | 10 و بالاتر | نمره سالانه ملاک است (هر نمره ای ) | قبول |
| 2 | بین 7 تا 10 | نمره سالانه ملاک است (هر نمره ای ) | استفاده از تبصره و تک ماده |
| 3 | کمتر از 7 | نمره سالانه ملاک است (هر نمره ای ) | مردود |
شرایط قبولی در دروس دوره دوم متوسطه پایه دوازدهم ۱۴۰۴
در جدول زیر شرایط قبولی بر اساس نمره سالانه و برگه امتحانی برای دروس پایه دوازدهم شرح داده شده است.
| شرایط قبولی درس های پایه دوازدهم | |||
| حالت های مختلف | نمره برگه | نمره سالانه | وضعیت |
| 1 | 7 و بالاتر | 10 و بالاتر | قبول |
| 3 | 7 و بالاتر | بین 7 تا 10 | استفاده از تبصره و تک ماده |
| 4 | کمتر از 7 | کمتر از 7 | مردود |
شرایط فارغ التحصیلی
- دانش آموزانی فارغ التحصیل شناخته می شوند که در همه درس های دوره دوم متوسطه رشته خود نمره قبولی را کسب کرده باشند.
- در صورتی که آخرین نمره درس (سالانه، تابستانی یا غیرحضوری) دانش آموزی از مجموع دروس دوره دوم متوسطه حداکثر در 4 درس (به انتخاب خود) 7 و بیشتر باشد، فارغ التحصیل شناخته می شود.
برای درک هر چه بهتر مفاهیمی که در این بخش به توضیح آن ها پرداختیم، می توانید مندرجات اینفوگرافیک ارائه شده در ادامه مقاله را مورد بررسی قرار دهید.
(جهت مشاهده، روی عکس کلیک کنید.)
بسیاری از دانش آموزان حتی با وجود کسب نمره قبولی در امتحانات پایان سال، معدل خوبی را به دست نمی آورند و با توجه به آن که معدل دوره دوم متوسطه، در کنکور سراسری و در پذیرش رشته های بدون کنکور نقش تعیین کننده ای دارد، لذا در صورتی که معدل شما پایین می باشد، می توانید از قانون ترمیم معدل کنکور نیز استفاده نمایید. برای اطلاع از جزئیات شرایط ترمیم معدل در کنکور می توانید بر روی لینک زیر کلیک کنید.
تاثیر تک ماده در معدل
دانش آموزانی که در امتحانات یک یا چند درس نمره قبولی کسب نکرده اند، در صورت داشتن شرایطی که در متن فوق ذکر شده می توانند از قانون تبصره یا تک ماده استفاد کنند. اما به این نکته توجه داشته باشند، دروسی که با استفاده از تک ماده و تبصره پاس می کنند، با همان نمره پایین در کارنامه ثبت می گردد. چرا که با استفاده از این قانون دیگر در امتحان آن درس شرکت نخواهند کرد و صرفا نمره قبولی به آن ها داده می شود.
یعنی نمره پایینی که در کارنامه ثبت شده بر روی معدل و سوابق تحصیلی آن ها تاثیر منفی خواهد داشت. پس توصیه می کنیم در زمان امتحانات نهایت تلاش خود را بکار گیرند تا نمرات خوبی کسب کنند چرا که سوابق تحصیلی یکی از مهم ترین عواملی است که مستقیما بر روی نتیجه کنکور تاثیر می گذارد.
- اگر دانش آموزی در امتحانات خود نتواند نمره قبولی را کسب نماید و نمره سالانه او کم تر از حد نصاب قبولی باشد، می تواند از قانون تک ماده استفاده نماید.
- تبصره و تک ماده در مقطع متوسطه دوم هیچ تفاوتی ندارند.
- برای استفاده از تک ماده باید شرایطی همچون داشتن حداقل نمره 7 در آخرین نمره دروس افتاده (سالانه، تابستانه یا غیر حضوری) را رعایت نمود.
- درس مربوطه از دروس شایستگی فنی و غیر فنی شاخه کار و دانش که حداقل نمره قبولی آن 12 است، نباشد.
- در دروس مهارتی و کارورزی نمی توان از قانون تک ماده استفاده نمود.
- هر دانش آموز می تواند در حداکثر 4 درس از تبصره استفاده کند، که این 4 درس به انتخاب خود دانش آموز می تواند همه تخصصی، همه عمومی یا ترکیبی از هر دو باشد.
سوالات متداول
1- در پایه دهم و یازدهم ۱۴۰۴ شرایط استفاده از تبصره و تک ماده چیست؟
چنانچه دانش آموزی دارای نمره سالانه 7 و بالاتر از 7 باشد، می تواند بدون شرکت مجدد در امتحان فارغ التحصیل شود.
2- شرایط قبولی در امتحانات نهایی پایه دوازدهم ۱۴۰۴ شامل چه مواردی می باشد؟
در صورتی که آخرین نمره درس دانش آموزی از مجموع دروس دوره دوم متوسطه حداکثر در 4 درس 7 و بیشتر باشد، به عنوان فارغ التحصیل شناخته می شود.
3- دانش آموز پایه دوازدهم در سال تحصیلی ۱۴۰۴ با کسب چه نمره ای مردود به شمار می رود؟
در صورت دارا بودن نمره سالانه کمتر از 7 مردود محسوب می گردد.
سوالات خود را در بخش نظرات با ما در میان بگذارید…
سلام خسته نباشید شرایط تبصره مدارس ایثارگران ۵تا هستش؟ و شرایط پنجمین تبصره چگونه هستش؟
سلام وقت بخیر ، بله، تبصره پنجم: در صورتی که دانش‌آموز ایثارگر در پنج درس نمره کمتر از حد نصاب داشته باشه ولی میانگین نمراتش در کل دروس به حد نصاب برسه، می‌تونه از پنج تک ماده استفاده کنه و در پایه تحصیلی خود قبول بشه.
سلام خسته نباشید ببخشید برای تبصره گذاشتن تا چند میشه گذاشت؟
سلام؛ در طول سه سال تحصیلی میتونی برای ۴ درس از تک ماده و تبصره استفاده کنی.
سلام خسته نباشید، پایه دوازدهم بودم و خرداد۵تا مرود آوردم ۴تاش تکماده کردم و اون یدونه درسم شهریور امتحان دادم بازم مردود شدم. الان برای دی ماه فقط اون یدونه درس امتحان میدم یا کلا اونایی که تکماده کردم هم باید امتحان بدم؟
سلام خوبید ببخشید من ۸ تا مردودی داشتم که چهار تاشو در شهریور قبول شدم و چهار تا مونده که نمره سالیانه شون بین ۷ و ۱۰ است آیا میتونم تبصره کنم و آیا شرایط فارغ‌التحصیلی رو دارم ؟
با سلام در صورتی که نمره برگه پایین ۷ باشد و نمره سالانه بین ۷ تا ۱۰ شما میتوانید از تک ماده استفاده کنید.
سلام تبصره میتونیم ۴تاشو هم عمومی زد؟
سلام؛ بله
سلام من شرایط تک ماده رو داشتم ولی هنوز در کارنامه زده مردود امسال هم دوازدهم بودم وتا الان از تک ماده استفاده نکردم
کی اعمال میشه
سلام؛ برای پیگیری بیشتر میتونی به مدرسه ی مربوطه مراجعه کنی ولی اعمال تک ماده بصورت خودکار انجام میشه.
سلام خسته نباشید
بنده یه درسی را تبصره زدم و الان پشیمونم می‌خوام با درس دیگه جایگزینش کنم و اونا امتحان بدم میشه یا ن ؟
سلام؛ برای پیگیری باید به مدرسه مراجعه کنی.
سلام وقتتون بخیر امسال من دوازدهم هستم و دانشگاه فرهنگیان قبول شدم اما زبان ۲و۳ افتادم اما نمره قبولی سالانه هر دو ۹۰۵ شدم رفتم تبصره بزنم معاون گفت خودش میزنه
مشکلی که نداره؟
سلام؛ اعمال تک ماده بصورت خودکار و سیستمی انجام میشه. جای نگرانی نیست.