ایران مشاوره اولین مرجع مشاوره تحصیلی تلفنی کشور
تک ماده چیست؟ این سوالی است که ممکن است در ذهن بسیاری از دانش آموزان ایجاد شود.برخی از دانش آموزان به دلایلی مانند بیماری یا موارد دیگر، شرایط حضور در امتحانات را ندارند و یا پس از شرکت در آزمون، نمره قابل قبولی را کسب نمی کنند. یکی از امکاناتی که برای این دسته از دانش آموزان در نظر گرفته شده است، قانون تک ماده می باشد. حال قانون تک ماده چیست و به چه معناست؟
چنانچه دانش آموزی در امتحانات خود نتواند نمره قبولی را کسب نماید و نمره سالانه او کم تر از حد نصاب قبولی باشد، می تواند برای دریافت نمره پذیرفته شدن از قانون تک ماده استفاده نمایند. شرایطی که داوطلبان مشمول استفاده قانون تبصره و تک ماده می شوند شامل حداقل معدل و کسب نمره در بازه مشخصی برای دروس امتحانی است.
دانش آموزان متوسطه دوم در صورت داشتن حداقل معدل 10 و کسب نمره بین 7 تا 10 در چهار درس، می توانند از قانون تک ماده و تبصره استفاده کنند.
فهرست محتوا
تبصره و تک ماده چیست؟
تمامی دانش آموزان برای راه یابی به پایه تحصیلی بالاتر باید در امتحانات شرکت کرده و نمره قبولی آن ها را به دست آورند. در این میان افرادی هستند که بنا به دلایلی موفق به کسب حدنصاب نمره قبولی درس مربوطه نمی شوند که البته جای نگرانی نیست. زیرا قانونی به نام تبصره و تک ماده وجود دارد که به دانش آموزان کمک می کند تا درس یا دروس مورد نظر را بدون شرکت مجدد در امتحان، پاس کنند و فارغ التحصیل شوند.
تک ماده و تبصره برای دانش آموزانی است که در یک درس یا چند درس نظری نمره قبولی کسب نکرده اند و شرایط استفاده از این قانون را دارند. یکی از مهم ترین شرایط استفاده از قانون مذکور، داشتن معدل بالاتر از 10 می باشد. همچنین این قانون تنها برای دروس نظری کاربرد دارد و نمی توان آن را برای دروسی مثل دروس مهارتی و کارورزی استفاده کرد.
فرق تک ماده و تبصره برای دوره دوم متوسطه 1403 – 1404
یکی از سوالات اصلی که ممکن است برای دانش آموزان ایجاد شود، این است که تفاوت بین تبصره و تک ماده چیست؟ در این خصوص لازم است بدانید که در آیین نامه جدید آموزش و پرورش برای متوسطه دوم، هیچ تفاوتی بین این دو وجود ندارد.
در واقع محصلان هر سه پایه تحصیلی دهم، یازدهم و دوازدهم اگر نتوانند نمره قبولی در یک یا چند درس را کسب نمایند اما مشمول قانون تبصره یا تک ماده باشند، بدون نیاز به شرکت مجدد در آزمون درس مربوطه می توانند در مقطع خود فارغ التحصیل شوند.
شرایط استفاده از تک ماده و تبصره در پایه های دهم، یازدهم و دوازدهم ۱۴۰۳ – ۱۴۰۴
دانش آموزان دوره دوم متوسطه (دهم، یازدهم و دوازدهم) برای فارغ التحصیلی در پایه تحصیلی خود در سال 1403 – 1404 لازم است تا در تمامی دروس آن مقطع نمره سالانه قبولی را کسب نمایند با این حال در صورتی که دانش آموزی شرایط زیر را داشت باشد می تواند از قانون تک ماده یا تبصره استفاده کرده و فارغ التحصیل شود.
- معدل کل دانش آموز باید بالاتر از 10 باشد.
- آخرین نمره دروس افتاده (سالانه، تابستانه یا غیر حضوری) حداقل 7 باشد.
- درس مربوطه از دروس شایستگی فنی و غیر فنی شاخه کار و دانش که حداقل نمره قبولی آن 12 است، نباشد.
- در دروس مهارتی و کارورزی نمی توان از قانون تک ماده استفاده نمود.
چند درس را می توان تک ماده کرد؟
همواره دانش آموزان این سوال را می پرسند که چند درس را می توانیم با استفاده از تبصره یا تک ماده پاس کنیم؟ همان طور که پیش تر توضیح دادیم، با استفاده از قانون تبصره و تک ماده دیگر نیازی به شرکت در امتحان مجدد آن درس نیست و صرفا نمره قبولی درس مربوطه به دانش آموز داده می شود.
اما با تغییر آیین نامه آموزشی، در سال ۱۴۰۳ – ۱۴۰۴ هر دانش آموز می تواند حداکثر در 2 درس نهایی و در 2 درس غیرنهایی (داخلی) از تبصره استفاده کند. یعنی اگر دانش آموزی 4 درس با نمره زیر 10 و بالای 7 داشته باشد و معدل او نیز بالاتر از 10 باشد، می تواند بدون شرکت مجدد در امتحان فارغ التحصیل شود.
حدنصاب قبولی در هر درس چند است ؟
دانش آموزی که بخواهد موفق به کسب وضعیت قبولی در دروس یک پایه شود می بایست در امتحانات خود نمره ای مشخص را داشته باشد. حدنصاب قبولی در هر درس نمره 10 و در دروس شایستگی های فنی و غیرفنی رشته فنی حرفه ای 12 است.
در رشته کاردانش مشخص کردن حدنصاب قبولی در استاندارد مهارت در بخش نظری و عملی، بر عهده دستگاه متولی استاندارد مهارت است و به این ترتیب احتمال اعمال تغییرات آن در هر سال وجود دارد. نظر نهایی وسط این نهاد به مدارس و دانش آموزان اعلام می گردد.
نمره قبولی دانش آموز چگونه محاسبه می گردد؟
دانش آموزان در حال تحصیل با وضعیت های تحصیلی گوناگون، نمرات متفاوتی را در یک سال دریافت می کنند. قبولی و یا ایجاد شرایط عدم قبولی برای دانش آموز منوط به کسب نمره قبولی در هر بخش است. نمره سالانه، تابستانه و غیرحضوری سه دسته مختلف از نمرات برای دانش آموزان می باشد. در ادامه روش محاسبه نمره قبولی هریک از آن هارا شرح داده ایم.
نمره سالانه
ممکن است زمانی که صحبت از قبولی به میان می آید، ذهن شما به سمت نمره کسب شده در برگه امتحانی برود، اما منظور از قبول شدن یا نشدن در امتحانات، در اکثر موارد همان نمره سالانه می باشد. برای آن که بهتر متوجه شوید، به فرمول زیر توجه فرمایید:
8 ÷[{(نمره مستمر نوبت اول × 1) + (نمره برگه نوبت اول × 2 )} + {(نمره مستمر نوبت دوم × 1) + (نمره برگه نوبت دوم × 4)}] = نمره سالانه
فرض کنید دانش آموزی توانسته است نمره مستمر نوبت اول و نوبت دوم 15 را کسب نماید و نمره برگه او در نوبت اول 13 بوده است. حال اگر نمره برگه نوبت دوم او 6 باشد، مطابق با فرمول بالا نمره سالانه او 10 خواهد شد و فرد شرایط قبولی درس و فارغ التحصیلی را بدون استفاده از تک ماده برای این درس کسب نموده است.
نمره تابستانه
افرادی که نتوانند در امتحانات خرداد ماه درسی شرکت کنند و یا به هر دلیلی حد نصاب نمره قبولی سالانه را کسب نکرده باشند، می توانند در کلاس های تابستانه مربوط به درس افتاده حضور پیدا کنند و در نتیجه نمره آن ها به صورت زیر محاسبه خواهد شد.
4 ÷[ (نمره ارزشیابی پایانی × 3 ) + (نمره مستمر × 1)] = نمره تابستانه
دانش آموزانی که بتوانند مطابق با محاسبات بالا نمره تابستانه حداقل 10 را کسب کنند، در درس مربوطه قبول خواهند شد.
نمره غیرحضوری
نمرات ارزشیابی استاندارد مهارت در شاخه کاردانش و همچنین واحدهایی که دانش آموز به صورت غیرحضوری در تابستان و یا سال تحصیلی اتخاذ می کند، برابر با نمره امتحان پایانی می باشد زیرا در این موارد نمره مستمر وجود ندارد.
اگر دانش آموزی نخواهد از تبصره استفاده کند، باید چه کند؟
ممکن است دانش آموزان دوره متوسطه دوم نخواهند از قانون تک ماده و تبصره استفاده کنند و خود را برای امتحانات شهریور ماه آماده نمایند. در این صورت دانش آموز می تواند با مراجعه به مدرسه خود، درخواستی کتبی مبنی بر شرکت در امتحانات شهریور ماه را داشته باشد. پس از شرکت در امتحانات شهریور ماه دو حالت پیش می آید:
نمره کسب شده در شهریور ماه از نمره خرداد ماه بالاتر است
در این صورت نمره شهریور ماه جایگزین خواهد شد.
نمره کسب شده در شهریور ماه از نمره خرداد ماه پایین تر است
در این صورت بالاترین نمره به ثبت خواهد رسید و دانش آموز می تواند در صورت تمایل از قانون تک ماده استفاده کند.
شرایط قبولی در دروس دوره دوم متوسطه پایه دهم و یازدهم 1403 – 1404
دانش آموز پایه دهم و یازدهم برای قبولی و اتمام پایه بایستی نمره سالانه 10 و بالاتر را کسب نماید. در جدول زیر وضعیت دانش آموزان بر اساس کسب نمره سالانه و برگه شرح داده شده است.
| شرایط قبولی در درس های پایه دهم و یازدهم | |||
| حالت های مختلف | نمره سالانه | نمره برگه امتحانی | وضعیت |
| 1 | 10 و بالاتر | نمره سالانه ملاک است (هر نمره ای ) | قبول |
| 2 | بین 7 تا 10 | نمره سالانه ملاک است (هر نمره ای ) | استفاده از تبصره و تک ماده |
| 3 | کمتر از 7 | نمره سالانه ملاک است (هر نمره ای ) | مردود |
شرایط قبولی در دروس دوره دوم متوسطه پایه دوازدهم ۱۴۰۳ – ۱۴۰۴
دانش آموزان پایه دوازدهم در حال حاضر با دو بخش دروس نهایی و غیر نهایی ور امتحانات پایان سال خود مواجه هستند. شرایط قبولی بر اساس نمره کسب شده در دروس نهایی و غیر نهایی این پایه با یکدیگر متفاوت است.
شرایط قبولی در دروس نهایی پایه دوازدهم
شرط اول: دانش آموز بایستی نمره سالانه 10 و بالاتر را کسب نماید.
شرط دوم: بایستی نمره برگه امتحانی او 7 و بالاتر باشد. (کمتر از 7 نباشد)
در جدول زیر شرایط قبولی بر اساس نمره سالانه و برگه امتحانی برای دروس نهایی پایه دوازدهم شرح داده شده است.
| شرایط قبولی در درس های نهایی پایه دوازدهم | |||
| حالت های مختلف | نمره سالانه | نمره برگه امتحانی | وضعیت |
| 1 | 10 و بالاتر | 7 و بالاتر | قبول |
| 2 | 10 و بالاتر | کمتر از 7 | استفاده از تبصره و تک ماده |
| 3 | بین 7 تا 10 | هر نمره ای | استفاده از تبصره و تک ماده |
| 4 | کمتر از 7 | کمتر از 7 | مردود |
شرایط قبولی در درس های غیرنهایی پایه دوازدهم
- در امتحانات غیرنهایی نوبت دوم، دانش آموزی در هر یک از درس ها قبول شناخته می شود که نمره سالانه او در هر درس کم تر از حدنصاب قبولی نباشد. (نمره 10 برای دروس نظری و نمره 12 برای درس های مهارتی رشته های فنی حرفه ای)
- اگر دانش آموزی پس از شرکت در امتحانات نوبت دوم نمره لازم را کسب نکند، می تواند با شرکت در امتحانات شهریور ماه درس های فاقد حدنصاب لازم، نمره قبولی را به دست آورد.
شرایط فارغ التحصیلی
- دانش آموزانی فارغ التحصیل شناخته می شوند که در همه درس های دوره دوم متوسطه رشته خود نمره قبولی را کسب کرده باشند و معدل کل آن ها کمتر از 10 نباشد.
- در صورتی که آخرین نمره درس (سالانه، تابستانی یا غیرحضوری) دانش آموزی از مجموع دروس دوره دوم متوسطه حداکثر در 4 درس (2 درس نهایی و 2 درس غیرنهایی) 7 و بیشتر و معدل کل او حداقل 10 باشد، فارغ التحصیل شناخته می شود.
- برای محاسبه معدل کل هر دانش آموز، تعداد واحدهای هر درس در نمره پذیرفته شده آن درس ضرب می شود و مجموع حاصل ضرب های به دست آمده، بر مجموع واحدها تقسیم می شود.
برای درک هر چه بهتر مفاهیمی که در این بخش به توضیح آن ها پرداختیم، می توانید مندرجات اینفوگرافیک ارائه شده در ادامه مقاله را مورد بررسی قرار دهید.
(جهت مشاهده، روی عکس کلیک کنید.)
بسیاری از دانش آموزان حتی با وجود کسب نمره قبولی در امتحانات پایان سال، معدل خوبی را به دست نمی آورند و با توجه به آن که معدل دوره دوم متوسطه، در کنکور سراسری و در پذیرش رشته های بدون کنکور نقش تعیین کننده ای دارد، لذا در صورتی که معدل شما پایین می باشد، می توانید از قانون ترمیم معدل کنکور نیز استفاده نمایید. برای اطلاع از جزئیات شرایط ترمیم معدل در کنکور می توانید بر روی لینک زیر کلیک کنید.
تاثیر تک ماده در معدل
دانش آموزانی که در امتحانات یک یا چند درس نمره قبولی کسب نکرده اند، در صورت داشتن شرایطی که در متن فوق ذکر شده می توانند از قانون تبصره یا تک ماده استفاد کنند. اما به این نکته توجه داشته باشند، دروسی که با استفاده از تک ماده و تبصره پاس می کنند، با همان نمره پایین در کارنامه ثبت می گردد. چرا که با استفاده از این قانون دیگر در امتحان آن درس شرکت نخواهند کرد و صرفا نمره قبولی به آن ها داده می شود.
یعنی نمره پایینی که در کارنامه ثبت شده بر روی معدل و سوابق تحصیلی آن ها تاثیر منفی خواهد داشت. پس توصیه می کنیم در زمان امتحانات نهایت تلاش خود را بکار گیرند تا نمرات خوبی کسب کنند چرا که سوابق تحصیلی یکی از مهم ترین عواملی است که مستقیما بر روی نتیجه کنکور تاثیر می گذارد.
- اگر دانش آموزی در امتحانات خود نتواند نمره قبولی را کسب نماید و نمره سالانه او کم تر از حد نصاب قبولی باشد، می تواند از قانون تک ماده استفاده نماید.
- تبصره و تک ماده در مقطع متوسطه دوم هیچ تفاوتی ندارند.
- برای استفاده از تک ماده باید شرایطی همچون داشتن معدل کل بالاتر از 10 و حداقل نمره 7 در آخرین نمره دروس افتاده (سالانه، تابستانه یا غیر حضوری) را رعایت نمود.
- درس مربوطه از دروس شایستگی فنی و غیر فنی شاخه کار و دانش که حداقل نمره قبولی آن 12 است، نباشد.
- در دروس مهارتی و کارورزی نمی توان از قانون تک ماده استفاده نمود.
- هر دانش آموز می تواند حداکثر در 2 درس نهایی و در 2 درس غیرنهایی (داخلی) از تبصره استفاده کند.
سوالات متداول
1- در پایه دهم و یازدهم ۱۴۰۳ - ۱۴۰۴ شرایط استفاده از تبصره و تک ماده چیست؟
چنانچه دانش آموزی دارای نمره سالانه 7 تا 10 و حداقل معدل 10 باشد، می تواند بدون شرکت مجدد در امتحان فارغ التحصیل شود.
2- شرایط قبولی در امتحانات نهایی پایه دوازدهم ۱۴۰۳ - ۱۴۰۴ شامل چه مواردی می باشد؟
در صورتی که آخرین نمره درس دانش آموزی از مجموع دروس دوره دوم متوسطه حداکثر در 4 درس 7 و بیشتر و معدل کل او حداقل 10 باشد، به عنوان فارغ التحصیل شناخته می شود.
3- دانش آموز پایه دوازدهم در سال تحصیلی ۱۴۰۳ - ۱۴۰۴ با کسب چه نمره ای مردود به شمار می رود؟
در صورت کسب نمره کمتر از 7 در برگه امتحانی و دارا بودن نمره سالانه کمتر از 7 مردود محسوب می گردد.
سوالات خود را در بخش نظرات با ما در میان بگذارید…
سلام خسته نباشید
من امسال نهایى دوازدهم خرداد امتحان هویت رو نتونستم بدم و شهریور هم نشد ثبت نام کنم براى همین دى مدرسه بزرگسالان شرکت کردم چون غیبتم موجه بود
من همه نمره هاى سالانه هویتم رو ۲۰ شدم چه نمره توى برگه پایانى نوبت دوم بگیرم قبول میشم و مى تونم دیپلم بگیرم؟
چون بهمن باید براى دانشگاه ثبت نام کنم
سلام دوست عزیز، حداقل ۴ باید تو برگه بگیری.
سلام من امتحان بزرگسالان دی ماه شرکت کردم و امتحان زبان دادم حالا اگر به مستمر ۲۰و نمره نهایی پایین ۷ برسم چی میشه؟
سلام دوست عزیز، اگر نمره سالانت حداقل ۷ باشه میتونی تک ماده بزنی.
اگر نمره سالانت کمتر از ۷ بشه باید مجدد درس رو امتحان بدی.
سلام
ببخشید واقعیت داره که میگن سیستم بعد از ده روز ب طور خودکار درس باقیمانده رو تک ماده میکند؟
سلام، این مورد رو میتونی از مدیریت مدرسه محل تحصیل پیگیری کنی.
سلام من پایه یازدهم هستم آیاخردادهمون سالانه ۱۰ میام هست برای قبولی درکارنامه یا نه شرایط عوض شده
سلام دوست عزیز، نمره سالانه باید ده و ده به بالا باشه تا قبول بشید.
سلام من بزرگ سال امتحان دادم افتادم تبصره زده بودم درسی که تبصره نزده بودم افتادم برایه امتحان بعدی ها میتوانم از تبصره استفاده کنم؟یا دیگر نمیشود؟؟
سلام، این موضوع بستگی به تعداد تبصره ها و تک ماده های استفاده شده در دوره ی متوسطه تان خواهد داشت.
سلام من امسال خرداد یک درس دوازدهم رو ۹ گرفتم نمره سالانه.
۱۴ هستش میتونم خرداد سال آینده همین درس رو ترمیم کنم؟
سلام دوست عزیز، بله میتونی از ترمیم معدل استفاده کنی.
بخشید من ۷ یا ۸ سال پیش نمره امتحان ریاضی ۲ ۷ شد دیگه ادامه ندادم الن بخوام دوباره شرکت کنم باز باید امتحان بد م یا همون نمره کافیه
سلام دوست عزیز، شما باید مجدد امتحان بدی.
سلام خسته نباشید آیا اگر نمره مستمر ۲۰باشد و نهایی اون کتاب۳بگیرم با تبصره پاس میشم اون درس رو
سلام دوست عزیز، این مسئله بستگی به نمره سالیانه و معدل شما داره.
سلام معدلمون برای شرایط تک ماده خودکار که سیستم خودش بزنه چند باید باشه معدل دیپلم ۳ ساله ملاکه یا معدل کتبی نهایی؟
سلام، نمرات سالانه شما در اون درس و نمرات کتبی برای تک ماده نیاز است.
سلام. ببخشید من چندتا میتونم از تک ماده استفاده کنم؟؟
سلام، در هر دوره متوسطه می تونید از ۴ تک ماده و یا تبصره استفاده کنید.
باسلام آیا میشه تو ۴درس نهایی استفاده مرد یافقط دوتا؟
سلام، در هر دوره متوسطه می توانید نهایتا از ۴ تک ماده و تبصره استفاده کنید.
باسلام
من دخترم ۴ تا درس رو از تک ماده استفاده کرده است .به غیراز ان چهار تا درس که تمام شده .درس شیمی دوازدهم نمره ی سالانش ۸ شده ،نمره ورقه زیر ۷ است ،معدل بالای ۱۰ ،می تواند از تبصره در دی ماه استفاده کند؟
سلام و درود، نهایتا در ۴ درس میتونه از تک ماده و تبصره استفاده کنه.
سلام خسته نباشید
تعداد دروسی که در دیپلم میشه تبصره زد چقدره؟
سلام، در هر دوره متوسطه می توان ۴ تک ماده و یا تبصره زد.
سلام در هر سال چهار بار میتونیم تبصره بزنیم یا در هر سه سال (دهم یازدهم دوازدهم) ؟
در هر دوره متوسطه می توانید از ۴ تک ماده و یا تبصره استفاده نمود.
سلام از هر پایه ای دلمون خواست میتونیم تک ماده بزنیم؟ الان من دوازدهم تجربیم شیمی ریاضی زیستو پارسال افتادم میتونم ۳ تاش تک ماده کنم؟
سلام دوست عزیز، شما در دوره متوسطه دوم فقط میتونی ۴ درس ( نهایی یا غیرنهایی) رو از شرایط تبصره و تک ماده استفاده کنی.
سلام من یه درس داشتم واسه تک ماده به بزرگسالان مراجعه کردم برای امتحان نهایی دوازدهم گفتند سیستم خودش تک ماده میزنه فارغ‌التحصیل میشی راست میگن؟
سلام دوست من، مدیر اگه تایید کنه سیستم میزنه خودش بله.
سلام وقت بخیر امتحانات دی ماه دوازدهم نهایی بزرگسالان تک ماده دارند؟
سلام دوست عزیز، بله دارن.
سلام وقت بخیر من بزرگسالان ثبت نام کردم و دی ماه چندتا تک ماده زدم میتونم دی ماه تک ماده بزنم
سلام دوست من، اگر کمتر از ۴ تا زدید میتونید دی ماه هم تک ماده بزنید.بیشتر از این مقدار امکان پذیر نیست.
سلام من ریاضی یازدهم تبصر زدم میتونم برای دوازدهم ریاضی رو تبصر بزنم
سلام، مشکلی نداشته و می توانید در هر دوره تحصیلی از چهار تک ماده و تبصره استفاده کنید.
سلام من میتونم برای دوازدهم شیمی رو تبصر بزنم
سلام، در صورت داشتن حد نصاب نمرات، مشکلی برای استفاده از تک ماده و یا تبصره نخواهید داشت.
سلام من یازدهم تجربی ام خرداد ۱۴۰۳ فیزیک دهم رو با سالانه ۹.۷۵ افتادم و شهریور هم امتحان ندادم برای تک ماده باید چکار کنم ؟
سلام، می بایست به مدیریت یا دفتر دار مدرسه برای ثبت تک ماده و یا تبصره مراجعه کنید.
سلام من دوازدهم تجربی هستم نمره شهریور ماه فارسیم شده ۹.۲۵ سه تا تک ماده خالی هم دارم…ایا میتونم فارسی شهریور رو تک ماده کنم؟ مدرسه موافقت دارن
سلام دوست من، بله میتونی و باید موافقت کنن اگه تاحالا تک ماده نزدی.
سلام وقت بخیر
امروز امتحان ریاضی بود بزرگسالان بودم دوازدهم
در حد ۴ نمره تونستم بنویسم یدونم حق تبصره دارم مستمر هم ۲۰ میدن میتونم با ۴ تبصره کنم یا نمیشه
سلام دوست من، اگه اگه نمره سالانت به ۷ برسه میتونی تک تبصره بزنی.
سلام من امتحان بزرگسالان دی ماه شرکت گردم و امتحان زبان دادم حالا اگر به مستمر ۲۰و نمره نهایی پایین ۷ برسم چی میشه؟
سلام دوست من، مجبور میشی مجدد امتحان بدی این درسو.