از آن جا که دانشجویان زیادی در مقطع کارشناسی ارشد و حتی برخی دانشجویان دکتری برای نوشتن پایان نامه سردرگم هستند و نمی دانند نوشتن پایان نامه را چگونه آغاز نموده و چگونه جمع بندی نمایند، تصمیم گرفتیم در این مقاله اطلاعاتی در رابطه با نحوه ی نگارش پایان نامه مقطع کارشناسی ارشد ارائه دهیم. نکته مهمی که لازم است در ابتدا و قبل از پرداختن به نحوه ی نگارش پایان نامه کارشناسی ارشد بپردازیم این است که، نوشتن پایان نامه در این مقطع ارزش علمی چندانی ندارد و این راهی است برای اینکه دانشجو اصول اولیه پژوهش و کار علمی را بیاموزد تا بتواند در مقطع دکتری رساله ی دکتری خود را تنظیم و ارائه دهد. پیشنهاد می کنیم در ابتدا این مقاله را مطالعه فرمایید و در نهایت اگر سوالی در رابطه با پایان نامه کارشناسی ارشد داشتید، می توانید از مشاوران ما در بخش مشاوره تحصیلی تلفنی مرکز ایران مشاوره کمک بگیرید.
مراحل نگارش پایان نامه کارشناسی ارشد
بهترین زمان آغاز کار ، ترم 3 می باشد که پیشنهاد می کنیم به استاد راهنمای خود مراجعه کنید تا ایشان تعدادی مقاله چاپ شده در مجلات معتبر بین المللی را در اختیارتان قرار بدهد و شما مطالعه ی آن ها ( البته به طور سطحی ) با نحوه ی نگارش چکیده، مقدمه و تعاریف اصلی آشنا شوید.
گام اول : انتخاب موضوع
اولین قدم برای نگارش پایان نامه ، انتخاب موضوع می باشد. یک دانشجوی کارشناسی ارشد برای انتخاب موضوع باید زیرکانه عمل نماید و نهایت دقت را داشته باشد. از عوامل مهم در انتخاب موضوع پایان نامه می توان به نیاز جامعه ، در دسترس بودن امکانات پژوهشی لازم ، علاقمند بودن به موضوع انتخابی و مرتبط بودن آن با رشته تحصیلی و شغل آینده داوطلب اشاره نمود.
نکته بسیار مهمی که دانشجویان کارشناسی ارشد در هنگام انتخاب موضوع باید توجه داشته باشند این است که موضوع انتخاب شده باید جدید باشد یعنی در گذشته تحقیقی با این عنوان صورت نگرفته باشد. از آن جا که زمان زیادی را صرف تحقیق و نگارش پایان نامه خود خواهید کرد، بنابراین می بایست موضوعی را انتخاب کنید که تا پایان کار با علاقه و اشتیاق صرف آماده کردن پایان نامه ی خود نمایید.
گام دوم : انتخاب استاد راهنما و مشاور
بعد از انتخاب موضوع ، یکی از استادان خود را که در این زمینه تخصص دارد ، به عنوان استاد راهنما انتخاب کرده و پروپزال خود را ارائه نمایید. علاوه بر ارائه طرح اولیه ، باید پیشینه تحقیق را نیز در اختیار او قرار دهید. برای انتخاب استاد راهنما ، داوطلب باید به ظرفیت پذیرش دانشجو برای استاد مورد نظر خود توجه داشته باشد تا پیش از تکمیل شدن ظرفیت به او مراجعه نموده و در صورت جلب رضایت استاد راهنما ، در انتخاب استاد مشاور با او مشورت نماید.
با شروع فرآیند نگارش پایان نامه ، دانشجو باید هفته ای یک بار به استاد راهنما مراجعه کرده و او را از روند پیشرفت کار مطلع سازد هم چنین ارائه گزارش پیشرفت کار هر دو ماه یکبار به دانشکده مربوطه ارئه نماید.
گام سوم : ارائه پروپزال
فرم پیشنهاد پایان نامه کارشناسی ارشد را پروپزال می گویند. یک پروپزال شامل بیان مساله ، اهداف ، روش کار ، سوابق و پیشینه تحقیق و … می باشد که باید به تایید استاد راهنما و مشاور برسد. پروپزال یک پیش نویس پژوهشی است که دانشجو برای نگارش پایان نامه و اخذ مدرک تحصیلی به آن نیاز خواهید داشت.
برای دریافت فرم پروپزال و تکمیل آن باید به سایت دانشگاه خود مراجعه نموده و آن را دانلود نمایید. بعد از نگارش فرم پیشنهاد پایان نامه (پروپزال) و ارائه آن به استاد راهنما ، بعد از تصویب نهایی آن می توان کار نگارش پایان نامه را آغاز نمود.
گام چهارم : نگارش پایان نامه
بعد از تصویب پروپزال ، دانشجو می تواند بر اساس اصول و قواعد نگارش پایان نامه ، اقدام به تالیف آن نماید. توصیه می کنم بعد از نگارش هر فصل برای بررسی و تایید به استاد راهنما ارائه شود و بعد از به اتمام رسیدن تمام پایان نامه ، ارائه یک نسخه چاپی با فرمت و چهارچوب مشخص به استاد راهنما الزامی می باشد تا با بررسی نهایی ، نواقص احتمالی را مشخص نماید تا در جلسه دفاع پایان نامه مشکلی پیش نیاید.
پایان نامه های کارشناسی ارشد معمولا بر اساس یک قالب کلی نگارش می شوند. به طور معمول یک پایان نامه کارشناسی ارشد اجزا زیر را در بر می گیرد:
- صفحه عنوان (Title page)
- صفحه تقدیم (Dedicated page)
- صفحه سپاسگزاری (Acknowledgment)
- چکیده پژوهش (Abstract)
- فهرست نوشتار (Contents)
- کلیات پژوهش (Introduction)
- پیشینه تحقیق (Literature Review)
- روش شناسی تحقیق (Methodology)
- تجزیه و تحلیل داده ها (Data Analysis)
- نتیجه گیری (Conclusions)
گام پنجم: اعلام آمادگی دفاع از پایان نامه
پس از تکمیل پایان نامه، زمان دفاع از پایان نامه فرا می رسد که در این جلسه می بایست در مقابل اعضای گروه به دفاع از ایده های مطرح شده در پایان نامه بپردازید. در واقع، شما در این جلسه می بایست اثبات کنید که در طول تحقیق و نگارش پایان نامه چه چیزهایی آموخته اید چرا که در جلسه ی دفاع، اعضای گروه سوالاتی را از شما خواهند پرسید که شما می بایست در دفاع از تز خود به آن ها پاسخ قانع کننده ای ارائه کنید.
از آن جا که بخش عمده نمره پایان نامه دانشجو به جلسه دفاع بستگی دارد لذا داوطلبان باید همه تلاش خود را به کار گیرند تا با رعایت اصول این جلسه را به خوبی پشت سر بگذرانند. در این قسمت قصد داریم نکات مهمی را که در جلسه دفاع پایان نامه تاثیر گذار می باشد ، بیان کنیم.
- تمرین واقعی داشته باشید.
- پیش از فرارسیدن روز دفاع ، تجهیزات مورد نیاز را بررسی کنید.
- مراقب سلامتی خود باشید.
- در روز دفاع ، مناسب ترین پوشش را داشته باشید. (لباس تمیز و رسمی بپوشید.)
- برای کسب تجربه ، در جلسات دفاعیه دوستان خود شرکت کنید.
- قوانین و مقررات مربوط به دانشگاه خود را مطالعه کنید.
- بهترین زمان را برای جلسه دفاعیه خود در نظر بگیرید.
- پذیرایی روز دفاع را به دیگران واگذار کنید.
- تمام جزئیات پایان نامه خود را بررسی کنید.
- فهرستی از سوالات احتمالی که ممکن است در جلسه دفاع از شما پرسیده شود ، تهیه کنید.
- در روز دفاع ، یک نسخه از پایان نامه خود را به همراه داشته باشید.
- در روز دفاع ، با تسلط به مباحث پایان نامه خود ، داوران را به چالش بکشید.
- در پایان جلسه دفاع ، حتما از اساتید حاضر در جلسه قدردانی کنید.
سوالات متداول
1- دانشجوی مقطع کارشناسی ارشد هستم اما نمی دانم از کجا باید مراحل پایان نامه را آغاز کنم؟
اول از همه باید موضوع پایان نامه خود را تعیین کنید و از تکراری نبودن آن مطمئن شوید. در مراحل بعدی می توانید با کمک استاد راهنما مسیر مشخصی را در پیش بگیرید.
2- پروپزال چیست و چگونه باید آن را بنویسم؟
در پروپزال شما باید موضوعی که قصد کار بر روی آن را دارید به علاوه اهداف ، روش ها و به طور کلی پیش نویسی از کار پژوهشی خود را ثبت کنید و در صورت تایید استاد راهنما ، می توانید نگارش پایان نامه را آغاز نمایید. هر دانشجو می تواند این فرم را از سایت دانشگاه محل تحصیل خود دریافت کند.
3- چه زمانی برای شروع به نوشتن پایان نامه بهتر است؟
معمولا توصیه می شود که دانشجویان از ترم 3 نوشتن پایان نامه را آغاز کنند ؛ چرا که در این ترم تحصیلی همه دانشجویان با موضوعات مرتبط با رشته خود آشنا می شوند و تصمیم درباره موضوع پایان نامه برایشان آسان تر خواهد بود.
سوالات خود را در بخش نظرات با ما در میان بگذارید…
سلام. پایان نامه معمولا باید چند حدود چندصفحه باشد؟
با سلام، تعداد صفحات پایان نامه بستگی به رشته، گرایش، موضوع پایان نامه و … دارد.
سلام. ببخشید از کجا باید بفهمیم ،موضوعی که ما برای پاپان نامه انتخاب میکنیم ،تکراری نیست؟
با سلام و درود، جه اطلاع از عدم تکراری بودن موضوع پایان نامه می بایست عنوان خود را در سایت ایرانداک به ثبت برسانید.