خانه معرفی رشته ها معرفی رشته تجربی

معرفی رشته تجربی

مزایا و معایب رشته علوم تجربی
معرفی رشته تجربی

تمامی دانش آموزان پس از پایان مقطع متوسطه اول، اقدام به انتخاب رشته پایه نهم به دهم می نمایند، این رشته می تواند یکی از شاخه های نظری (تجربی، ریاضی و انسانی)، کار و دانش و یا فنی و حرفه ای باشد. دانش آموزان پیش از انتخاب رشته باید اطلاعات کافی درباره مواردی مانند شرایط ورود به رشته، آینده شغلی، شرایط ادامه تحصیل و… داشته باشند تا بتوانند بهترین رشته را برای خود را انتخاب کنند. در حال حاضر پرطرفدارترین و پرجمعیت ترین رشته در بین تمام رشته های ارائه شده در مقطع متوسطه دوم، رشته تجربی است اما علت پرطرفدار بودن این رشته چیست؟ در این مقاله به بررسی کامل رشته تجربی و آینده تحصیلی و شغلی آن می پردازیم.

جهت ورود به رشته تجربی، حداقل نمره 13 برای درس ریاضی و نمره 14 برای درس علوم در نظر گرفته شده است.

نگاهی به رشته تجربی

در صورتی که قصد انتخاب این رشته را داشته باشید، بهتر است ابتدا به مفهوم و محتوای آن بیندیشید. رشته تجربی همانطور که از اسمش نیز پیداست، با تجربه، آزمایش و مشاهده همراه است. البته این رشته مانند رشته ریاضی و فیزیک دارای محاسبات می باشد و این محاسبات با نتایج به دست آمده از آزمایش ها ترکیب شده و علوم تجربی را به وجود آورده اند.

درس منحصر به فرد این رشته زیست شناسی است که در هیچکدام از رشته های دیگر ارائه نمی شود. زیست شناسی مهم ترین و سرنوشت سازترین درس رشته تجربی نیز می باشد و تاثیر بسیار زیادی در  رتبه قبولی کنکور دارد. همچنین جالب است بدانید که بزرگ ترین جامعه آماری داوطلبان آزمون سراسری متعلق به رشته تجربی می باشد.

معدل و نمرات لازم جهت ورود به رشته تجربی

پس از پایان مقطع نهم، دانش آموزان برای انتخاب رشته باید علاوه بر داشتن علاقه و استعداد، نمرات لازم برای ورود به رشته را نیز کسب کرده باشند. برای رشته تجربی نمرات سه هر سه پایه هفتم، هشتم و نهم تاثیر گذار هستند و دو درس کلیدی برای ورود به این عرصه، ریاضی و علوم می باشند که نمرات آن ها در فرآیند هدایت تحصیلی پایه نهم بسیار موثر است.

حداقل میانگین نمره سه سال تحصیلی برای درس ریاضی باید 13 و برای درس علوم باید 14 باشد. البته از آنجایی که رقابت زیادی جهت ورود به این رشته وجود دارد، دانش آموزان باید نمرات بالاتری را کسب کنند. همچنین شرکت در آزمون مدارس تیزهوشان نهم به دهم و دیگر مدارس برتر دارای آزمون ورودی نمرات بالاتری را ایجاب می کند.

نمرات لازم جهت ورود به رشته تجربی
نام درسحداقل معدل
درس ریاضی حداقل نمره 13
درس علومحداقل نمره 14
معدل لازمحداقل نمره 14

با دروس رشته تجربی آشنا شوید

دروس مربوط به هر رشته به درس های عمومی و تخصصی تقسیم می شوند. طبق آخرین اخبار منتشر شده، از آزمون سریا سال 1402 به بعد سوالات کنکور تنها از دروس تخصصی هر رشته طرح می شوند و برای اولین بار، حذف دروس عمومی از کنکور را شاهد خواهیم بود. البته تاثیر دروس عمومی در سوابق تحصیلی همچنان پابرجاست.

دروس عمومی

دروس عمومی همانطور که از نامش هم پیداست، بین تمام رشته های تحصیلی مشترک هستند. این دروس شامل زبان فارسی، دین و زندگی، عربی و زبان انگلیسی می باشد که تمامی آن ها در هر سه پایه دهم، یازدهم و دوازدهم ارائه می شوند.

دروس اختصاصی

دروس اختصاصی رشته تجربی شامل زیست شناسی، شیمی، ریاضی، فیزیک و زمین شناسی است. مهم ترین  و تعیین کننده ترین درس اختصاصی ابتدا زیست شناسی، و پس از آن شیمی می باشد. تمامی این دروس در هر سه سال دهم، یازدهم و دوازدهم ارائه می شوند، به جز درس زمین شناسی که تنها در سال یازدهم تدریس می گردد.

رشته تجربی مناسب چه افرادی است؟

افرادی که رشته تجربی را انتخاب می کنند باید از لحاظ شخصیتی دارای یک سری از ویژگی ها باشند تا در این رشته و سپس کنکور و دانشگاه موفق تر عمل کنند. از آنجایی که این رشته در مقایسه با سایر رشته ها، بازار کار مناسب تری دارد، بسیاری از افراد بدون توجه به توانایی ها و استعدادهای خود راهی این رشته می شوند. در صورتی که اگر افراد با آگاهی از استعدادها و مهارت های خود مسیر تحصیلی خود را انتخاب کنند، قطعا موفق تر خواهند بود.

البته مدارس نیز برای مشخص کردن این توانایی ها برنامه ی هدایت تحصیلی پایه نهم را در نظر گرفته اند. در ادامه به ویژگی هایی که به دانش آموزان این رشته کمک می کند موفق تر عمل کنند، می پردازیم.

حفظیات قوی

درس های زیست شناسی و شیمی هر دو دارای بخش های حفظی زیادی هستند. البته برای حفظ کردن تمامی این مطالب ابتدا باید مفاهیم را کامل درک کرد، در غیر این صورت حفظ کردن مطالب سخت و فرسایشی خواهد بود.

محاسبات قوی

دانش آموزان رشته تجربی علاوه بر درک مفاهیم زیستی و به خاطر سپردن آن ها باید در محاسبات ریاضی و فیزیک نیز قوی ظاهر شوند. زیرا علاوه بر اینکه این دروس در کنکور بسیار موثر هستند، در بخش محاسباتی دو درس شیمی و زیست نیز کاربرد دارند.

علاقه به کارهای بالینی 

عموم رشته های پرطرفدار دانشگاهی رشته تجربی، مرتبط به محیط هایی مانند بیمارستان و آزمایشگاه است. در صورتی که روحیه متناسب با این محیط ها را نداشته باشید، ممکن است شرایط کار برای شما سخت شود.

داشتن روحیه رقابتی

همانطور که می دانید جمعیت شرکت کنندگان کنکور رشته تجربی بسیار زیاد است! برای قبول شدن در رشته های پرطرفدار از میان این جمعیت زیاد، داشتن روحیه رقابتی می تواند بسیار کمک کننده باشد. داشتن صبر زیاد و ساعت مطالعه کافی و داشتن برنامه ریزی کنکور برای جلو افتادن از سایر رقیبان نیز بسیار موثر است.

حذف زیرگروه های رشته تجربی

تا کنکور 1401، تمامی رشته های دانشگاهی کنکور تجربی در پنج زیر گروه طبقه بندی می شدند. علت این طبقه بندی این بود که ضرایب دروس برای رشته های مختلف متفاوت در نظر گرفته می شد. به عنوان مثال رشته زمین شناسی برای رشته های زیر گروه 1 (پزشکی، دندانپزشکی و…) ضریب صفر داشت، یعنی زدن تست های زمین شناسی کنکور، در رشته های زیرگروه تاثیری یکسانی نداشتند، اما همین درس زمین شناسی در زیرگروه 2 ( داروسازی، شیمی و…) ضریب یک داشت و موثر بود. اما طبق آخرین اخبار منتشر شده، در کنکور 1402 به بعد برای اولین بار زیرگروه ها حذف خواهند شده و ضرایب دروس اختصاصی از این پس برای تمامی رشته های مورد نظر یکسان است.

ضرایب دروس اختصاصی در کنکور تجربی

در جدول زیر اسامی دروس اختصاصی رشته تجربی و ضریب آن ها در کنکور 1402 آورده شده است.

ضرایب دروس اختصاصی در کنکور تجربی
نام درسضریب
زیست شناسی12
شیمی9
ریاضی7
فیزیک7
زمین شناسی1

تاثیر سوابق تحصیلی در کنکور تجربی

تاثیر سوابق تحصیلی در کنکور 1402 و کنکور سال های آتی به صورت پلکانی افزایش خواهد یافت. این تغییرات احتمالا به شرح زیر اعمال خواهد شد:

سال برگزاری کنکورپایه موثر در سوابق تحصیلیمیزان تاثیر
1402 – 1403پایه دوازدهم40 درصد تاثیر قطعی
1403 – 1404پایه دوازدهم50 درصد تاثیر قطعی
1404 – 1405پایه یازدهم و دوازدهم60 درصد تاثیر قطعی
1405 – 1406پایه دهم، یاردهم و دوازدهم60 درصد تاثیر قطعی

رشته های دانشگاهی تجربی

از طریق انتخاب رشته کنکور تجربی امکان تحصیل در رشته های متنوعی وجود دارد که از پرطرفدارترین این رشته ها می توان به پزشکی، دندانپزشکی، داروسازی و پرستاری اشاره کرد. رشته های دانشگاهی در مقاطع کاردانی، کارشناسی پیوسته و دکترای پیوسته ارائه می شوند. در جدول زیر رشته های مقطع کاردانی کنکور تجربی آورده شده اند.

رشته های مقطع کاردانی کنکور تجربی
کاردانی آموزش و پرورش ابتداییکاردانی اتاق عملکاردانی به ورزیکاردانی تکنسین پروتزهای دندانی
کاردانی علوم آزمایشگاهیکاردانی فوریت های پزشکیکاردانی ماماییکاردانی هوشبری
کاردانی امور بانکیکاردانی بیمهکاردانی امور دولتیکاردانی امور فرهنگی
کاردانی حسابداریکاردانی علم اطلاعات و دانش شناسیکاردانی علوم انتظامیکاردانی مدارک پزشکی
کاردانی امور اراضیکاردانی امور زراعی و باغیکاردانی تکنولوژی تولیدات دامیکاردانی تکنولوژی تولیدات گیاهی
کاردانی تکنولوژی محیط زیستکاردانی تکنولوژی مرتع و آبخیزداریکاردانی تکنولوژی مواد غذاییکاردانی تولید و فرآوری خرما
کاردانی تکنسین سلامت دهانکاردانی تکنولوژی پرتودرمانیکاردانی تکنولوژی رادیولوژی دهان – فک و صورتکاردانی دامپزشکی
کاردانی بهداشت حرفه ایکاردانی بهداشت عمومی (گرایش های بهداشت خانواده)کاردانی بهداشت محیطکاردانی شیمی آزمایشگاهی
کاردانی امور مالی و مالیاتیکاردانی تربیت مبلغ قرآن کریمکاردانی تربیت معلم قرآن کریمکاردانی گردشگری
کاردانی مدیریت بازرگانیکاردانی مدیریت صنعتیکاردانی مدیریت گمرکیکاردانی هتلداری
کاردانی تکنولوژی جنگلداریکاردانی تکنولوژی چوبکاردانی تکنولوژی شیلاتکاردانی تکنولوژی صنایع غذایی
کاردانی پرورش اسبکاردانی پرورش زنبور عسلکاردانی تولید و بهره برداری از گیاهان دارویی و معطرکاردانی علوم ورزشی
کاردانی نوغان داری

همانطور که در جدول زیر نیز مشاهده می کنید، بیشتر رشته ها در مقطع کارشناسی ارائه می شوند.

رشته های مقطع کارشناسی کنکور تجربی
آموزش زیست شناسیآموزش کودکان استثناییتکنولوژی اتاق عملاعضای مصنوعی
تکنولوژی پرتودرمانیتکنولوژی پرتوشناسیروان شناسیزیست شناسی جانوری
ساخت پروتزهای دندانیشنوایی شناسیعلوم آزمایشگاهیعلوم آزمایشگاهی دامپزشکی
کاردرمانیگفتار درمانیماماییهوشبری
تکنولوژی پزشکی هسته ایشیمی کاربردیشیمی محضفناوری اطلاعات سلامت
ادیان و مذاهباقتصادامنیت اقتصادیتاریخ اسلام
علم اطلاعات و دانش شناسیعلوم انتظامیعلوم قرآن و حدیثفقه و حقوق اسلامی
فقه و مبانی حقوق اسلامیفلسفه و حکمت اسلامیفلسفه و عرفان اسلامیفلسفه و کلام اسلامی
مدیریت امور گمرکیمدیریت بازرگانیمدیریت بیمهمدریت بیمه اکو
مدیریت مالیمدیریت و بازرگانی دریاییمعارف اسلامی معارف اسلامی – تبلیغ و ارتباطاتمعارف اسلامی و اخلاق
معارف اسلامی و کلاممعارف اسلامی و مدیریتهتلداریآموزش تربیت بدنی
تربیت مروج سیاسیترویج و آموزش کشاورزی پایدارحفاظت اطلاعاتضد تروریسم
علوم و مهندسی باغبانیعلوم و مهندسی جنگلعلوم و مهندسی خاکعلوم و مهندسی شیلات
مددکاری اجتماعیمدیریت خدمات بهداشتی درمانیمربیگری عقیدتیمطالعات امنیتی
مهندسی فضای سبزاقتصاد کشاورزیبینایی سنجیبهداشت مواد غذایی
آموزش ابتداییمدیریت کسب و کارهای کوچکزیست شناسی گیاهیزیست شناسی دریا
پرستاریمعارف اسلامی و علوم قرآنیعلوم و صنایع غذاییعلوم تربیتی
زیست فناوریپژوهشگری امنیتبهداشت عمومیمیکروبیولوژی
فیزیوتراپیعلوم ورزشیاقیانوس شناسیمهندسی بهداشت محیط
بیولوژی و کنترل ناقلین بیماری هاگیاه پزشکیزبان و ادبیات عربیتاریخ تمدن ملل اسلامی
زمین شناسیمهندسی طبیعتفقه و حقوق شافعیفقه و حقوق امامی
شیعه شناسیبهداشت و بازرسی گوشتمدیریت اطلاعات و ارتباطاتفناوری اطلاعات و ارتباطات
فقه و حقوق مذاهب اسلامیزیست شناسی سلولی و مولکولیمدیریت فرهنگی هنریمدیریت دولتی
مدیریت امور بانکیعلوم تغذیهمعارف اسلامی و علوم تربیتیمعارف اسلامی و ادیان
گردشگریآموزش شیمیامنیت نرمامنیت اطلاعات
مدیریت صنعتیمهندسی بهداشت حرفه ای و ایمنی کارعلوم فنی امنیتعلوم دامی
معارف اسلامی و تاریخحسابداریاعضای مصنوعیفلسفه و کلام اسلامی
امنیت بین المللفقه و حقوق حنفیزیست شناسی جانوریمدیریت بیمه اکو
علوم سیاسیمهندسی تولید و ژنتیک گیاهیعلوم آزمایشگاهی دامپزشکیمعارف اسلامی و اخلاق
علوم و مهندسی محیط زیستکتابداری و اطلاع رسانی پزشکیهوشبریآموزش تربیت بدنی
مهندسی صنایع چوب و فرآورده های سلولزیمهندسی صنایع مبلمانفناوری اطلاعات سلامتضد تروریسم
علوم و مهندسی شیلاتعلوم و مهندسی صنایع غذایی (کشاورزی)تاریخ اسلامفقه و حقوق اسلامی
مطالعات امنیتیمهندسی تولید و ژنتیک گیاهی

در جدول زیر لیست رشته های دکترای پیوسته که عموما پرطرفدار و رقابتی نیز هستند، آورده شده است.

رشته های مقطع دکتری کنکور تجربی
دکترای پیوسته بیوتکنولوژیپزشکیدکترای عمومی دامپزشکیدندانپزشکیداروسازی

مزایا و معایب رشته تجربی

درست است که رشته تجربی طرفداران زیادی دارد، اما به هر حال مزایا و معایب مخصوص به خود را نیز دارا می باشد. از جمله مزایای رشته تجربی می توان به موارد زیر اشاره کرد:

  • داشتن بازار کار مناسب
  • امکان ادامه تحصیل تا مقاطع عالی در داخل کشور
  • امکان ادامه تحصیل در خارج از کشور

اما تعداد زیاد متقاضیان باعث ایجاد معایبی در این رشته نیز شده است که مهم ترین آن قبولی سخت در دانشگاه و رشته های پرطرفدار این رشته می باشد. بسیاری از افراد چند سالی پشت کنکور می مانند تا در نهایت در رشته دلخواه خود قبول شوند. بنابراین در صورتی که می خواهید در رشته تجربی ادامه تحصیل دهید، حتما به این نکته توجه داشته باشید که درصد کمی از داوطلبان موفق به قبولی در رشته های پرطرفدار می شوند و رقابت بر سر این رشته ها بسیار تنگاتنگ است.

آینده شغلی رشته تجربی

با توجه به تنوع رشته های دانشگاهی بسیار بالا، رشته تجربی می تواند آینده شغلی خوبی را برای شما رقم بزند. البته طی کردن این مسیر، دشواری های خاص خود را نیز دارد و نیازمند پشتکار و تلاش زیادی است. بازار کار رشته های تجربی (به خصوص رشته های پرطرفدار) از وضعیت خوبی برخوردار است. حتی آن دسته از افرادی که تمایل به تحصیل و کار در خارج از کشور دارند، این مسیر از طریق رشته های دانشگاهی تجربی نیز هموارتر  است.

رشته های تجربی دارای بازار کار مناسب در ایران

در میان رشته های تجربی، آن دسته از رشته هایی که توسط وزارت بهداشت ارائه می شوند، در مقایسه با وزارت علوم از بازار کار بهتری برخوردار هستند؛ مانند رشته های پزشکی، دندانپزشکی، داروسازی و رشته های پیراپزشکی.

رشته های تجربی دارای بازار کار مناسب در خارج از ایران

می توان گفت رشته هایی که در ایران از بازار کار خوبی برخوردارند، در کشورهای دیگر نیز شرایط خوبی دارند. به عنوان مثال در صورت تحصیل رشته پزشکی در آمریکا، سالانه درآمدی بین 230 الی 370 هزار دلار (بسته به داشتن یا نداشتن تخصص) خواهید داشت که از میانگین درآمد سالانه در آمریکا بسیار بالاتر است.

محیط کار رشته تجربی

شاید شما نیز تصور کنید فارغ التحصیلان رشته های دانشگاهی تجربی همگی در بیمارستان ها مشغول به کار هستند! اما با توجه به جدول سابق زیرگروه ها و تعداد بالای رشته های حاضر، محیط کار این رشته صرفا به بیمارستان ها محدود نیست. فارغ التحصیلان این رشته ها می توانند در مدارس یا دانشگاه ها مشغول به تدریس شوند، در آزمایشگاه ها فعالیت کنند یا کارخانه ها و شرکت های دانش بنیان استخدام شوند، البته که هر رشته محیط های کاری مخصوص به خود را دارد.

 

سوالات متداول

1- رشته تجربی برای چه افرادی مناسب است؟

به طور کلی برای افراد علاقه مند به زیست شناسی که در محاسبات و حفظیات نیز قوی هستند مناسب است.

2- ضرایب دروس در کنکور تجربی به چه صورت است؟

درس زیست شناسی دارای ضریب 12، شیمی 9، ریاضی و فیزیک 7 و درس زمین شناسی دارای ضریب 1 برای تمامی رشته های دانشگاهی می باشند.

3- داوطلبان رشته تجربی در چه رشته هایی می توانند تحصیل کنند؟

لیست رشته های دانشگاهی تجربی، به تفکیک مقطع در متن مقاله ارائه شده است.

سوالات خود را در بخش نظرات با ما در میان بگذارید…



دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

دریافت مشاوره پیج کنکور