ایران مشاوره اولین مرجع مشاوره تحصیلی تلفنی کشور
تمامی دانش آموزان پس از پایان مقطع متوسطه اول، اقدام به انتخاب رشته پایه نهم به دهم می نمایند، این رشته می تواند یکی از شاخه های نظری (تجربی، ریاضی و انسانی)، کار و دانش و یا فنی و حرفه ای باشد. دانش آموزان پیش از انتخاب رشته باید اطلاعات کافی درباره مواردی مانند شرایط ورود به رشته، آینده شغلی، شرایط ادامه تحصیل و… داشته باشند تا بتوانند بهترین رشته را برای خود را انتخاب کنند. در حال حاضر پرطرفدارترین و پرجمعیت ترین رشته در بین تمام رشته های ارائه شده در مقطع متوسطه دوم، رشته تجربی است اما علت پرطرفدار بودن این رشته چیست؟ در این مقاله به بررسی کامل رشته تجربی و آینده تحصیلی و شغلی آن می پردازیم.
جهت ورود به رشته تجربی، حداقل نمره 13 برای درس ریاضی و نمره 14 برای درس علوم در نظر گرفته شده است.
فهرست محتوا
نگاهی به رشته تجربی
در صورتی که قصد انتخاب این رشته را داشته باشید، بهتر است ابتدا به مفهوم و محتوای آن بیندیشید. رشته تجربی همانطور که از اسمش نیز پیداست، با تجربه، آزمایش و مشاهده همراه است. البته این رشته مانند رشته ریاضی و فیزیک دارای محاسبات می باشد و این محاسبات با نتایج به دست آمده از آزمایش ها ترکیب شده و علوم تجربی را به وجود آورده اند.
درس منحصر به فرد این رشته زیست شناسی است که در هیچکدام از رشته های دیگر ارائه نمی شود. زیست شناسی مهم ترین و سرنوشت سازترین درس رشته تجربی نیز می باشد و تاثیر بسیار زیادی در رتبه قبولی کنکور دارد. همچنین جالب است بدانید که بزرگ ترین جامعه آماری داوطلبان آزمون سراسری متعلق به رشته تجربی می باشد.
معدل و نمرات لازم جهت ورود به رشته تجربی
پس از پایان مقطع نهم، دانش آموزان برای انتخاب رشته باید علاوه بر داشتن علاقه و استعداد، نمرات لازم برای ورود به رشته را نیز کسب کرده باشند. برای رشته تجربی نمرات سه هر سه پایه هفتم، هشتم و نهم تاثیر گذار هستند و دو درس کلیدی برای ورود به این عرصه، ریاضی و علوم می باشند که نمرات آن ها در فرآیند هدایت تحصیلی پایه نهم بسیار موثر است.
حداقل میانگین نمره سه سال تحصیلی برای درس ریاضی باید 13 و برای درس علوم باید 14 باشد. البته از آنجایی که رقابت زیادی جهت ورود به این رشته وجود دارد، دانش آموزان باید نمرات بالاتری را کسب کنند. همچنین شرکت در آزمون مدارس تیزهوشان نهم به دهم و دیگر مدارس برتر دارای آزمون ورودی نمرات بالاتری را ایجاب می کند.
| نمرات لازم جهت ورود به رشته تجربی | |
| نام درس | حداقل معدل |
| درس ریاضی | حداقل نمره 13 |
| درس علوم | حداقل نمره 14 |
| معدل لازم | حداقل نمره 14 |
با دروس رشته تجربی آشنا شوید
دروس مربوط به هر رشته به درس های عمومی و تخصصی تقسیم می شوند. طبق آخرین اخبار منتشر شده، از آزمون سریا سال 1402 به بعد سوالات کنکور تنها از دروس تخصصی هر رشته طرح می شوند و برای اولین بار، حذف دروس عمومی از کنکور را شاهد خواهیم بود. البته تاثیر دروس عمومی در سوابق تحصیلی همچنان پابرجاست.
دروس عمومی
دروس عمومی همانطور که از نامش هم پیداست، بین تمام رشته های تحصیلی مشترک هستند. این دروس شامل زبان فارسی، دین و زندگی، عربی و زبان انگلیسی می باشد که تمامی آن ها در هر سه پایه دهم، یازدهم و دوازدهم ارائه می شوند.
دروس اختصاصی
دروس اختصاصی رشته تجربی شامل زیست شناسی، شیمی، ریاضی، فیزیک و زمین شناسی است. مهم ترین و تعیین کننده ترین درس اختصاصی ابتدا زیست شناسی، و پس از آن شیمی می باشد. تمامی این دروس در هر سه سال دهم، یازدهم و دوازدهم ارائه می شوند، به جز درس زمین شناسی که تنها در سال یازدهم تدریس می گردد.
رشته تجربی مناسب چه افرادی است؟
افرادی که رشته تجربی را انتخاب می کنند باید از لحاظ شخصیتی دارای یک سری از ویژگی ها باشند تا در این رشته و سپس کنکور و دانشگاه موفق تر عمل کنند. از آنجایی که این رشته در مقایسه با سایر رشته ها، بازار کار مناسب تری دارد، بسیاری از افراد بدون توجه به توانایی ها و استعدادهای خود راهی این رشته می شوند. در صورتی که اگر افراد با آگاهی از استعدادها و مهارت های خود مسیر تحصیلی خود را انتخاب کنند، قطعا موفق تر خواهند بود.
البته مدارس نیز برای مشخص کردن این توانایی ها برنامه ی هدایت تحصیلی پایه نهم را در نظر گرفته اند. در ادامه به ویژگی هایی که به دانش آموزان این رشته کمک می کند موفق تر عمل کنند، می پردازیم.
حفظیات قوی
درس های زیست شناسی و شیمی هر دو دارای بخش های حفظی زیادی هستند. البته برای حفظ کردن تمامی این مطالب ابتدا باید مفاهیم را کامل درک کرد، در غیر این صورت حفظ کردن مطالب سخت و فرسایشی خواهد بود.
محاسبات قوی
دانش آموزان رشته تجربی علاوه بر درک مفاهیم زیستی و به خاطر سپردن آن ها باید در محاسبات ریاضی و فیزیک نیز قوی ظاهر شوند. زیرا علاوه بر اینکه این دروس در کنکور بسیار موثر هستند، در بخش محاسباتی دو درس شیمی و زیست نیز کاربرد دارند.
علاقه به کارهای بالینی
عموم رشته های پرطرفدار دانشگاهی رشته تجربی، مرتبط به محیط هایی مانند بیمارستان و آزمایشگاه است. در صورتی که روحیه متناسب با این محیط ها را نداشته باشید، ممکن است شرایط کار برای شما سخت شود.
داشتن روحیه رقابتی
همانطور که می دانید جمعیت شرکت کنندگان کنکور رشته تجربی بسیار زیاد است! برای قبول شدن در رشته های پرطرفدار از میان این جمعیت زیاد، داشتن روحیه رقابتی می تواند بسیار کمک کننده باشد. داشتن صبر زیاد و ساعت مطالعه کافی و داشتن برنامه ریزی کنکور برای جلو افتادن از سایر رقیبان نیز بسیار موثر است.
حذف زیرگروه های رشته تجربی
تا کنکور 1401، تمامی رشته های دانشگاهی کنکور تجربی در پنج زیر گروه طبقه بندی می شدند. علت این طبقه بندی این بود که ضرایب دروس برای رشته های مختلف متفاوت در نظر گرفته می شد. به عنوان مثال رشته زمین شناسی برای رشته های زیر گروه 1 (پزشکی، دندانپزشکی و…) ضریب صفر داشت، یعنی زدن تست های زمین شناسی کنکور، در رشته های زیرگروه تاثیری یکسانی نداشتند، اما همین درس زمین شناسی در زیرگروه 2 ( داروسازی، شیمی و…) ضریب یک داشت و موثر بود. اما طبق آخرین اخبار منتشر شده، در کنکور 1402 به بعد برای اولین بار زیرگروه ها حذف خواهند شده و ضرایب دروس اختصاصی از این پس برای تمامی رشته های مورد نظر یکسان است.
ضرایب دروس اختصاصی در کنکور تجربی
در جدول زیر اسامی دروس اختصاصی رشته تجربی و ضریب آن ها در کنکور 1402 آورده شده است.
| ضرایب دروس اختصاصی در کنکور تجربی | |
| نام درس | ضریب |
| زیست شناسی | 12 |
| شیمی | 9 |
| ریاضی | 7 |
| فیزیک | 7 |
| زمین شناسی | 1 |
تاثیر سوابق تحصیلی در کنکور تجربی
تاثیر سوابق تحصیلی در کنکور 1402 و کنکور سال های آتی به صورت پلکانی افزایش خواهد یافت. این تغییرات احتمالا به شرح زیر اعمال خواهد شد:
| سال برگزاری کنکور | پایه موثر در سوابق تحصیلی | میزان تاثیر |
| 1402 – 1403 | پایه دوازدهم | 40 درصد تاثیر قطعی |
| 1403 – 1404 | پایه دوازدهم | 50 درصد تاثیر قطعی |
| 1404 – 1405 | پایه یازدهم و دوازدهم | 60 درصد تاثیر قطعی |
| 1405 – 1406 | پایه دهم، یاردهم و دوازدهم | 60 درصد تاثیر قطعی |
رشته های دانشگاهی تجربی
از طریق انتخاب رشته کنکور تجربی امکان تحصیل در رشته های متنوعی وجود دارد که از پرطرفدارترین این رشته ها می توان به پزشکی، دندانپزشکی، داروسازی و پرستاری اشاره کرد. رشته های دانشگاهی در مقاطع کاردانی، کارشناسی پیوسته و دکترای پیوسته ارائه می شوند. در جدول زیر رشته های مقطع کاردانی کنکور تجربی آورده شده اند.
| رشته های مقطع کاردانی کنکور تجربی | |||
| کاردانی آموزش و پرورش ابتدایی | کاردانی اتاق عمل | کاردانی به ورزی | کاردانی تکنسین پروتزهای دندانی |
| کاردانی علوم آزمایشگاهی | کاردانی فوریت های پزشکی | کاردانی مامایی | کاردانی هوشبری |
| کاردانی امور بانکی | کاردانی بیمه | کاردانی امور دولتی | کاردانی امور فرهنگی |
| کاردانی حسابداری | کاردانی علم اطلاعات و دانش شناسی | کاردانی علوم انتظامی | کاردانی مدارک پزشکی |
| کاردانی امور اراضی | کاردانی امور زراعی و باغی | کاردانی تکنولوژی تولیدات دامی | کاردانی تکنولوژی تولیدات گیاهی |
| کاردانی تکنولوژی محیط زیست | کاردانی تکنولوژی مرتع و آبخیزداری | کاردانی تکنولوژی مواد غذایی | کاردانی تولید و فرآوری خرما |
| کاردانی تکنسین سلامت دهان | کاردانی تکنولوژی پرتودرمانی | کاردانی تکنولوژی رادیولوژی دهان – فک و صورت | کاردانی دامپزشکی |
| کاردانی بهداشت حرفه ای | کاردانی بهداشت عمومی (گرایش های بهداشت خانواده) | کاردانی بهداشت محیط | کاردانی شیمی آزمایشگاهی |
| کاردانی امور مالی و مالیاتی | کاردانی تربیت مبلغ قرآن کریم | کاردانی تربیت معلم قرآن کریم | کاردانی گردشگری |
| کاردانی مدیریت بازرگانی | کاردانی مدیریت صنعتی | کاردانی مدیریت گمرکی | کاردانی هتلداری |
| کاردانی تکنولوژی جنگلداری | کاردانی تکنولوژی چوب | کاردانی تکنولوژی شیلات | کاردانی تکنولوژی صنایع غذایی |
| کاردانی پرورش اسب | کاردانی پرورش زنبور عسل | کاردانی تولید و بهره برداری از گیاهان دارویی و معطر | کاردانی علوم ورزشی |
| کاردانی نوغان داری | |||
همانطور که در جدول زیر نیز مشاهده می کنید، بیشتر رشته ها در مقطع کارشناسی ارائه می شوند.
| رشته های مقطع کارشناسی کنکور تجربی |
| آموزش زیست شناسی | آموزش کودکان استثنایی | تکنولوژی اتاق عمل | اعضای مصنوعی |
| تکنولوژی پرتودرمانی | تکنولوژی پرتوشناسی | روان شناسی | زیست شناسی جانوری |
| ساخت پروتزهای دندانی | شنوایی شناسی | علوم آزمایشگاهی | علوم آزمایشگاهی دامپزشکی |
| کاردرمانی | گفتار درمانی | مامایی | هوشبری |
| تکنولوژی پزشکی هسته ای | شیمی کاربردی | شیمی محض | فناوری اطلاعات سلامت |
| ادیان و مذاهب | اقتصاد | امنیت اقتصادی | تاریخ اسلام |
| علم اطلاعات و دانش شناسی | علوم انتظامی | علوم قرآن و حدیث | فقه و حقوق اسلامی |
| فقه و مبانی حقوق اسلامی | فلسفه و حکمت اسلامی | فلسفه و عرفان اسلامی | فلسفه و کلام اسلامی |
| مدیریت امور گمرکی | مدیریت بازرگانی | مدیریت بیمه | مدریت بیمه اکو |
| مدیریت مالی | مدیریت و بازرگانی دریایی | معارف اسلامی معارف اسلامی – تبلیغ و ارتباطات | معارف اسلامی و اخلاق |
| معارف اسلامی و کلام | معارف اسلامی و مدیریت | هتلداری | آموزش تربیت بدنی |
| تربیت مروج سیاسی | ترویج و آموزش کشاورزی پایدار | حفاظت اطلاعات | ضد تروریسم |
| علوم و مهندسی باغبانی | علوم و مهندسی جنگل | علوم و مهندسی خاک | علوم و مهندسی شیلات |
| مددکاری اجتماعی | مدیریت خدمات بهداشتی درمانی | مربیگری عقیدتی | مطالعات امنیتی |
| مهندسی فضای سبز | اقتصاد کشاورزی | بینایی سنجی | بهداشت مواد غذایی |
| آموزش ابتدایی | مدیریت کسب و کارهای کوچک | زیست شناسی گیاهی | زیست شناسی دریا |
| پرستاری | معارف اسلامی و علوم قرآنی | علوم و صنایع غذایی | علوم تربیتی |
| زیست فناوری | پژوهشگری امنیت | بهداشت عمومی | میکروبیولوژی |
| فیزیوتراپی | علوم ورزشی | اقیانوس شناسی | مهندسی بهداشت محیط |
| بیولوژی و کنترل ناقلین بیماری ها | گیاه پزشکی | زبان و ادبیات عربی | تاریخ تمدن ملل اسلامی |
| زمین شناسی | مهندسی طبیعت | فقه و حقوق شافعی | فقه و حقوق امامی |
| شیعه شناسی | بهداشت و بازرسی گوشت | مدیریت اطلاعات و ارتباطات | فناوری اطلاعات و ارتباطات |
| فقه و حقوق مذاهب اسلامی | زیست شناسی سلولی و مولکولی | مدیریت فرهنگی هنری | مدیریت دولتی |
| مدیریت امور بانکی | علوم تغذیه | معارف اسلامی و علوم تربیتی | معارف اسلامی و ادیان |
| گردشگری | آموزش شیمی | امنیت نرم | امنیت اطلاعات |
| مدیریت صنعتی | مهندسی بهداشت حرفه ای و ایمنی کار | علوم فنی امنیت | علوم دامی |
| معارف اسلامی و تاریخ | حسابداری | اعضای مصنوعی | فلسفه و کلام اسلامی |
| امنیت بین الملل | فقه و حقوق حنفی | زیست شناسی جانوری | مدیریت بیمه اکو |
| علوم سیاسی | مهندسی تولید و ژنتیک گیاهی | علوم آزمایشگاهی دامپزشکی | معارف اسلامی و اخلاق |
| علوم و مهندسی محیط زیست | کتابداری و اطلاع رسانی پزشکی | هوشبری | آموزش تربیت بدنی |
| مهندسی صنایع چوب و فرآورده های سلولزی | مهندسی صنایع مبلمان | فناوری اطلاعات سلامت | ضد تروریسم |
| علوم و مهندسی شیلات | علوم و مهندسی صنایع غذایی (کشاورزی) | تاریخ اسلام | فقه و حقوق اسلامی |
| مطالعات امنیتی | مهندسی تولید و ژنتیک گیاهی | – | – |
در جدول زیر لیست رشته های دکترای پیوسته که عموما پرطرفدار و رقابتی نیز هستند، آورده شده است.
| رشته های مقطع دکتری کنکور تجربی | |||||||
| دکترای پیوسته بیوتکنولوژی | پزشکی | دکترای عمومی دامپزشکی | دندانپزشکی | داروسازی | |||
مزایا و معایب رشته تجربی
درست است که رشته تجربی طرفداران زیادی دارد، اما به هر حال مزایا و معایب مخصوص به خود را نیز دارا می باشد. از جمله مزایای رشته تجربی می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- داشتن بازار کار مناسب
- امکان ادامه تحصیل تا مقاطع عالی در داخل کشور
- امکان ادامه تحصیل در خارج از کشور
اما تعداد زیاد متقاضیان باعث ایجاد معایبی در این رشته نیز شده است که مهم ترین آن قبولی سخت در دانشگاه و رشته های پرطرفدار این رشته می باشد. بسیاری از افراد چند سالی پشت کنکور می مانند تا در نهایت در رشته دلخواه خود قبول شوند. بنابراین در صورتی که می خواهید در رشته تجربی ادامه تحصیل دهید، حتما به این نکته توجه داشته باشید که درصد کمی از داوطلبان موفق به قبولی در رشته های پرطرفدار می شوند و رقابت بر سر این رشته ها بسیار تنگاتنگ است.
آینده شغلی رشته تجربی
با توجه به تنوع رشته های دانشگاهی بسیار بالا، رشته تجربی می تواند آینده شغلی خوبی را برای شما رقم بزند. البته طی کردن این مسیر، دشواری های خاص خود را نیز دارد و نیازمند پشتکار و تلاش زیادی است. بازار کار رشته های تجربی (به خصوص رشته های پرطرفدار) از وضعیت خوبی برخوردار است. حتی آن دسته از افرادی که تمایل به تحصیل و کار در خارج از کشور دارند، این مسیر از طریق رشته های دانشگاهی تجربی نیز هموارتر است.
رشته های تجربی دارای بازار کار مناسب در ایران
در میان رشته های تجربی، آن دسته از رشته هایی که توسط وزارت بهداشت ارائه می شوند، در مقایسه با وزارت علوم از بازار کار بهتری برخوردار هستند؛ مانند رشته های پزشکی، دندانپزشکی، داروسازی و رشته های پیراپزشکی.
رشته های تجربی دارای بازار کار مناسب در خارج از ایران
می توان گفت رشته هایی که در ایران از بازار کار خوبی برخوردارند، در کشورهای دیگر نیز شرایط خوبی دارند. به عنوان مثال در صورت تحصیل رشته پزشکی در آمریکا، سالانه درآمدی بین 230 الی 370 هزار دلار (بسته به داشتن یا نداشتن تخصص) خواهید داشت که از میانگین درآمد سالانه در آمریکا بسیار بالاتر است.
محیط کار رشته تجربی
شاید شما نیز تصور کنید فارغ التحصیلان رشته های دانشگاهی تجربی همگی در بیمارستان ها مشغول به کار هستند! اما با توجه به جدول سابق زیرگروه ها و تعداد بالای رشته های حاضر، محیط کار این رشته صرفا به بیمارستان ها محدود نیست. فارغ التحصیلان این رشته ها می توانند در مدارس یا دانشگاه ها مشغول به تدریس شوند، در آزمایشگاه ها فعالیت کنند یا کارخانه ها و شرکت های دانش بنیان استخدام شوند، البته که هر رشته محیط های کاری مخصوص به خود را دارد.
سوالات متداول
1- رشته تجربی برای چه افرادی مناسب است؟
به طور کلی برای افراد علاقه مند به زیست شناسی که در محاسبات و حفظیات نیز قوی هستند مناسب است.
2- ضرایب دروس در کنکور تجربی به چه صورت است؟
درس زیست شناسی دارای ضریب 12، شیمی 9، ریاضی و فیزیک 7 و درس زمین شناسی دارای ضریب 1 برای تمامی رشته های دانشگاهی می باشند.
3- داوطلبان رشته تجربی در چه رشته هایی می توانند تحصیل کنند؟
لیست رشته های دانشگاهی تجربی، به تفکیک مقطع در متن مقاله ارائه شده است.
سوالات خود را در بخش نظرات با ما در میان بگذارید…
سلام و وقت بخیر
من هفتم
نوبت اول
علوم ۲۰ ریاضی ۲۰
نوبت دوم
علوم ۲۰ ریاضی ۲۰
هشتم
نوبت اول
علوم ۲۰ ریاضی ۲۰
نوبت دوم
علوم ۱۸ ریاضی ۲۰
نهم
نوبت اول
علوم ۱۶ ریاضی ۱۸
نوبت دوم
هنوز نرسیدم
به نظرتون میتونم رشته تجربی را ؟
سلام وقت بخیر، برای پذیرش در رشته تجربی نمرات و میانگین معدل پایه نهم تاثیر داره.