رشته فناوری اطلاعات (IT) مخفف Information Technology می باشد. این رشته یکی از انواع رشته های مهندسی است که از آن به عنوان یک میان رشته یاد می شود، زیرا در برگیرنده رشته های مختلفی همچون کامپیوتر، مخابرات، رباتیک و مدیریت است. در واقع فناوری اطلاعات شامل تمامی روش ها و ابزارهایی است که داده ها را دریافت، ذخیره، پردازش و مبادله نموده در نتیجه آنها را به اطلاعاتی قابل استفاده تبدیل میکند. با توجه به پیشرفت روز افزون فناوری و تکنولوژی، رشته IT طرفداران بسیاری پیدا کرده است. در تمامی ارگان های دولتی و خصوصی ضرورت وجود شخصی تحت عنوان مسئول فناوری به چشم می خورد، از این رو اگر شما هم تمایل به آشنایی بیشتر در خصوص تحصیل، بازار کار، آینده شغلی و میزان درآمد این رشته دارید در ادامه با ما همراه باشید.
رشته مهندسی فناوری اطلاعات، تلفیقی از رشته های کامپیوتری، مدیریتی، مخابرات و رباتیک بوده و دارای ماهیتی میان رشته ای است.
فهرست محتوا
معرفی رشته فناوری اطلاعات
رشته فناوری اطلاعات شامل بهره گیری از روش هایی فناوری است برای دستیابی به کنترل و نظارت سیستمیک که در مقطع کارشناسی، دوره تحصیلی 4 ساله، معادل 8 ترم تحصیلی دارد. دانشجو در دوره تحصیلی رشته فوق موظف به گذراندن 140 واحد درسی می باشد. واحدهای درسی دوره مهندسی فناوری اطلاعات شامل موارد زیر است.
واحد های مورد نیاز رشته فناوری اطلاعات | ||||
دروس عمومی | دروس پایه | دروس اصلی | دروس تخصصی | دروس اختیاری |
22 واحد | 20 واحد | 59 واحد | 31 واحد | 8 واحد |
پذیرش در رشته مهندسی فناوری اطلاعات در برخی از دانشگاه ها به صورت ناپیوسته نیز امکان پذیر است. می توان گفت که رشته IT، ماهیتی میان رشته ای دارد و با تحصیل در آن با شاخه هایی همچون نرم افزار، سخت افزار، تجارت الکترونیک، مدیریت، برنامه نویسی و شبکههای کامپیوتری آشنا می شوید و می توانید با توجه به علاقه و تخصص خود برای تحصیل در مقاطع بالاتر یکی از انواع گرایش های این رشته را انتخاب کنید و از آموخته های خود در راستای اهداف کاربردی بهره بگیرید.
هدف از رشته فناوری اطلاعات چیست؟
همان طور که رشته هایی نظیر پزشکی، معلمی، نظامی و… با هدف و منظور خاصی توسعه داده شده اند، رشته فناوری اطلاعات نیز با هدف آموزش و گسترش بیش از پیش تکنولوژی های روز طراحی و توسعه داده شده است. با پیشرفت علم و صنعت و گسترش اینترنت، نیاز جامعه، سازمان ها، ادارات و ارگان ها به فناوری اطلاعات افزایش پیدا کرده. بنابراین نیاز به افراد متخصص در زمینه نصب، سازماندهی و نگهداری سیستم های رایانه ای بیشتر از گذشته است.
توانایی های مورد نیاز جهت تحصیل در رشته فناوری اطلاعات
رشته فناوری اطلاعات تلفیقی از دروس ریاضیات، جبر، آمار، احتمال، زبان انگلیسی و فیزیک است. قطعاً داشتن آمادگی ذهنی و پیش زمینه مناسب در این موارد میتواند کمک زیادی برای افراد متقاضی باشد. اگرچه مهم ترین موضوع میزان علاقه فرد به تکنولوژی و فناوری است، لیکن موارد گفته شده نیز حائز اهمیت می باشند.
برای آن دسته از داوطلبانی که در رشته های هنرستانی یا فنی حرفه ای تحصیل کرده اند، توصیه می شود با توجه به اینکه حجم ریاضیات کمتری در دبیرستان گذرانده اند، برای تقویت ریاضیات به فکر چاره باشند، زیرا در رشته فناوری اطلاعات، درک مباحث مهندسی و برنامه نویسی بر پایه ریاضیات است. این گونه از دانش آموزان در حوزه نرم افزاری و کامپیوتری با مشکلات کمتری مواجه هستند، چرا که در دبیرستان مباحث بیشتری در این خصوص گذرانده اند. در خصوص سایر داوطلبان می توان گفت در صورتی که در ریاضیات ضعفی ندارند، می توانند در خصوص مباحث کامپیوتری و نرم افزاری خود را تقویت نمایند.
آیا فناوری اطلاعات همان نرم افزار است؟
برای پاسخ به این سوال ابتدا باید بدانید نرم افزار چیست؟ در واقع نرم افزارها مجموعه ای از برنامه های کامپیوتری، مستندات و رویه هایی هستند که برای انجام کارهای مختلف روی یک سیستم کامپیوتری نصب و اجرا می شود. فناوری اطلاعات نقش درختی دارد که نرم افزار مانند یکی از شاخه های آن است، فناوری اطلاعات بخشی از رشته مهندسی بوده و شامل فعالیت های گستردهای از قبیل ذخیره سازی، پردازش، کنترل، ارسال، مبادله، بازیابی اطلاعات و همچنین مربوط به توسعه و استفاده از نرم افزار، سخت افزار، میان افزار و سایر پروسه های مربوط به این فرآیند می باشند.
لیست دروس رشته مهندسی فناوری اطلاعات
افرادی که در مقطع تحصیلی کارشناسی فناوری اطلاعات تحصیل می کنند، می بایست در طول دوره تحصیل خود واحدهای درسی زیر را بگذرانند.
لیست دروس رشته مهندسی فناوری اطلاعات |
||||
دروس تخصصی کارشناسی رشته IT |
||||
پایگاه داده | تحلیل و طراحی سیستم ها | اصول فناوری اطلاعات | اصول مدیریت و برنامه ریزی راهبردی فناوری اطلاعات | مدیریت پروژه های فناوری |
اطلاعات یکپارچه سازی | کاربردهای سازمانی | مبانی رایانش امن | اقتصاد مهندسی | تجارت الکترونیکی |
کارآموزی پروژه فناوری اطلاعات | ||||
دروس عمومی کارشناسی رشته IT |
||||
ادبیات فارسی | زبان عمومی | تربیت بدنی ۱ و ۲ | دانش خانواده و جمعیت | یک درس از دروس آشنایی با منابع اسلامی |
یک درس از دروس تاریخ و تمدن اسلامی | یک درس از دروس انقلاب اسلامی | یک درس از دروس اخلاق اسلامی | دو درس از دروس مبانی نظری اسلام | ریاضی ۱ و ۲ |
معادلات دیفرانسیل | آمار و احتمالات | مهندسی فیزیک ۱ و ۲ | آزمایشگاه فیزیک ۲ | کارگاه عمومی |
دروس اصلی کارشناسی رشته IT |
||||
ریاضیات گسسته | مبانی کامپیوتر و برنامه سازی | مبانی کامپیوتر و برنامه سازی | مدارهای الکترونیکی | مدارهای منطقی |
زبان تخصصی | برنامه سازی پیشرفته | نظریه زبان ها و ماشین ها | ریاضیات مهندسی | روش پژوهش |
ارائه معماری کامپیوتر | سیستم های عامل | طراحی الگوریتم ها | ریزپردازنده و زبان اسمبلی | طراحی کامپیوتری |
سیستم های دیجیتال | شبکه های کامپیوتری | هوش مصنوعی و سیستم های خبره | اصول طراحی کامپایلر | آزمایشگاه سیستم های عامل |
آزمایشگاه مدارهای منطقی و معماری کامپیوتر | آزمایشگاه ریزپردازنده | آزمایشگاه شبکه های کامپیوتری | سیگنال ها و سیستم ها | – |
بازار کار و آینده شغلی رشته IT چگونه است؟
با توجه به پیشرفت فناوری اطلاعات و ابزارهای تکنولوژیکی، بسیاری از شرکت ها، ادارات و ارگان های دولتی و خصوصی در صدد جذب نیروهای متخصص و کارآمد در زمینه فناوری اطلاعات هستند. طبق بررسی های انجام شده عناوین شغلی برتر و پر درآمد در حوزه فناوری اطلاعات در سال 1402 شامل موارد زیر است.
- پشتیبان فنی
- مسئول شبکه
- مسئول سیستم
- تحلیل گر فنی آی تی
- متخصص مخابرات با صدا
- تحلیل گر تجارت مالی
- مدیر شبکه مدیر و مسئول اطلاعات
- متخصص امنیت
- مشاور آی تی
- مدیر آی تی
- مدیر پروژه های آی تی
- سرپرست بخش آی تی
- مدیر اجرایی آی تی و طراح آی تی
درآمد یک مهندس فناوری اطلاعات
می توان گفت درآمد و میزان حقوق در این گونه رشته ها با توجه به موارد گوناگونی از قبیل سطح تحصیلات و نوع دانشگاه، سابقه کاری، محیط کاری، سمت شغلی و سطح آشنایی با زبان انگلیسی بستگی دارد. یک مهندس آی تی در حوزه فناوری اطلاعات، انفورماتیک و شبکه از شرایط درآمدی خوبی برخوردار است. همچنین درآمد یک مهندس آی تی که در حوزه توسعه نرم افزار، وب و برنامه نویسی فعالیت داشته باشد نیز از همین قاعده پیروی می کند اما باید توجه داشته باشید در هر زمینه شغلی، نیاز به تکمیل اطلاعات و مهارت ها و همچنین بروز رسانی دانش خود دارید، خصوصاً در رشته فناوری اطلاعات که مرتبط با فناوری های روز دنیا است. بنابراین برای موفقیت در شغل و حرفه خود می بایست مرتب دانش خود را بروز کنید.
ادامه تحصیل در مقاطع بالاتر رشته فناوری اطلاعات
دانشجویان پس از اتمام مقطع کاردانی و کارشناسی میتوانند به راحتی در مقاطع بالاتر رشته مهندسی فناوری اطلاعات در انواع گرایش های ذکر شده تا مقطع دکتری تحصیل نمایند. هر فرد می بایست مطابق با خواسته ها و اهداف خود از تحصیل در مقاطع بالاتر، گرایش مورد نظر خود را انتخاب کند و بازار کار آن را در نظر بگیرد. به طور مثال: رشته تجارت الکترونیکی یکی از گرایشات رشته فناوری اطلاعات بوده و بازار کار آن حول محور پول الکترونیک در بانک ها یا در سایت های ارائه دهنده خدمات تجارت الکترونیک می باشد.
گرایشات رشته مهندسی فناوری اطلاعات
لیست زیر شامل گرایشات رشته مهندسی و فناوی می باشد:
- تجارت الکترونیکی
- مدیریت سیستم های اطلاعاتی
- سیستم های چند رسانه ای
- شبکه های کامپیوتری
- امنیت اطلاعات
- مهندسی فناوری اطلاعات آی تی
چه دانشگاه هایی رشته فناوری اطلاعات و گرایش های آن را ارائه می دهند؟
رشته مهندسی فناوری اطلاعات به دو صورت بدون کنکور و با کنکور، در دانشگاه های آزاد، علمی کاربردی، پیام نور و پردیس های خودگردان به دانشجویان ارائه میشود. ثبت نام بدون کنکور دانشگاه آزاد هم یکی دیگر از راه های ورود به رشته فناوری اطلاعات است که پذیرش آن در دو نوبت مهر و بهمن ماه صورت می گیرد. همچنین فرصتی برای ثبت نام بدون کنکور دانشگاه پیام نور در رشته فناوری اطلاعات نیز فراهم شده و برای علاقه مندانی که فرصت حضور در کلاس های تئوری را ندارند مناسب است. ثبت نام بدون کنکور دانشگاه علمی کاربردی هم راه دیگری برای ادامه تحصیل در رشته آی تی می باشد و در دو نوبت مهر و بهمن ماه دانشجو می پذیرد. اما شرایط پذیرش دانشگاه های دولتی در رشته فناوری اطلاعات کمی مشکل است، به همین دلیل افراد کمتری از این گونه دانشگاه فارغ التحصیل می شوند. در سال 1402، 16 دانشگاه دولتی در کشور در گرایش های مختلف در این رشته دانشجو پذیرفتند. دانشگاه ها دولتی در رشته فناوری اطلاعات به شرح زیر است:
- دانشکده علوم فنون دانشگاه تهران
- دانشگاه امیرکبیر
- دانشگاه علم و صنعت
- دانشگاه شهید بهشتی
- دانشگاه تربیت مدرس
- دانشگاه صنعتی خواجه نصیرالدین طوسی
- دانشگاه بیرجند
- دانشگاه شهید مدنی آذربایجان
- دانشگاه صنعتی ارومیه
- دانشگاه سیستان و بلوچستان
- دانشگاه رازی کرمانشاه
- دانشگاه صنعتی شیراز
- دانشگاه صنعتی و فناوری کرمان
- دانشگته قم
- دانشگاه اصفهان
- دانشگاه شیراز
با توجه به تمامی موارد ذکر شده، انتظار میرود تحصیل در رشته فناوری اطلاعات به دلیل ترکیبی بودن از چندین رشته مختلف کار راحتی نباشد، اما افرادی که خلاق و علاقه مند به تکنولوژی باشند، قطعاً رشته مذکور را جز اولویت های خود برای ادامه تحصیل قرار خواهند داد.
شرایط ادامه تحصیل رشته فناوری اطلاعات در خارج از کشور
امکان مهاجرت برای ادامه تحصیل یا کار در این رشته نیز وجود دارد، زیرا جز معدود رشته هایی است که در سطح جهان درآمد بالایی داشته و دانشگاه های مختلف دنیا پذیرای دانشجویان توانمند در آن می باشند. در بین کشور های خارجی، کشور آمریکا و آلمان بیشترین پذیرنده دانشجو در رشته فناوری اطلاعات هستند. برای تحصیل این رشته در خارج، داوطلبان به شرایط زیر نیازمندند:
- نمره بالا در دروسی نظیر ریاضی و فیزیک در مقطع کارشناسی
- بهره مندی از معدل بالا در مقطع کارشناسی ارشد
- دارا بودن پژوهش و مقاله هایی در این خصوص
- داشتن توصیه نامه (درصورت درخواست دانشگاه)
- داشتن مدرک TOEFL یا IELTS برای کسانی که انگلیسی زبان نیستند.
سوالات متداول
1- رشته فناوری اطلاعات IT چیست؟
رشته مهندسی فناوری اطلاعات تلفیقی از رشته های کامپیوتری، مدیریتی، مخابرات و رباتیک بوده و دارای ماهیتی میان رشته ای است.
2- چه توانایی هایی برای تحصیل در رشته IT مورد نیاز است؟
رشته فناوری اطلاعات تلفیقی از دروس ریاضیات،جبر، آمار، احتمال، زبان انگلیسی و فیزیک است که داشتن آمادگی ذهنی در زمینه رشته IT نیز حائز اهمیت می باشد.
3- بازار کار و درآمد رشته IT چگونه است؟
بازارکار، درآمد و میزان حقوق اینگونه رشته ها به سطح تحصیلات، نوع دانشگاه، سابقه کاری و... بستگی دارد که توضیح بیشتر در متن مقاله موجود است.
سوالات خود را در بخش نظرات با ما در میان بگذارید…