در دنیای امروز صنعت نساجی در بسیاری از کشورها یک صنعت اقتصادی به شمار می آید چرا که واردات و صادرات تولیدات نساجی اعم از انواع پارچه ، تنوع در رنگ و جنس و حتی طرح های آن ها می تواند صنعت نساجی را برای یک کشور تبدیل به یک صنعت پول ساز کند. ناگفته نماند که مسئله صادرات محصولات نساجی به کشور های دیگر مستلزم دانش و آگاهی لازم از سلیقه و مباحث روانشناسی کشور مقصد می باشد و طراحان و مهندسان نساجی باید نسبت به این موضوع توجه ویژه ای داشته باشند.
از نساجی تنها در صنعت پوشاک و تولید انواع فرش و موکت استفاده نمی شود و جالب است بدانید امروزه در تولید ترمزهای ماشین ، در ساخت جاده ها ، ساخت هواپیماها و همچنین تولید انواع شریان های مصنوعی نساجی نقش بسزایی دارد.
امروزه صنعت نساجی یکی از گسترده ترین و پیچیده ترین صنایع کشور به حساب می آید. با توجه به پیشرفت مد و همچنین انقلاب صنعتی و تغییرات گسترده در این صنعت ، می توان رشته نساجی را یک رشته مهم در این زمینه دانست.
فهرست محتوا
گرایش های رشته مهندسی نساجی
مهندسی نساجی شامل شش گرایش “پوشاک” ، “شیمی نساجی و رنگ” ، “علوم الیاف” و ” تکنولوژی نساجی ” ، “ساختارهای نانولیفی” و “مدیریت تولید” می باشد که هر کدام از این حوزه ها دارای تخصص و توانایی مخصوص به خود هستند. در ادامه مقاله توضیح مختصری در مورد هر یک از این گرایش ها ارائه می شود.
گرایش پوشاک
تمایل جامعه به مد و شیک پوشی باعث شده که این گرایش بیش از گرایش های دیگر مورد توجه قرار بگیرد و به همین دلیل این گرایش روز به روز بیشتر به صنعتی شدن نزدیک می شود. از وظایف فارغ التحصیلان این رشته می توان به طراحی و توسعه خط تولید اشاره کرد. متاسفانه به دلیل عدم وجود نیروی کارآمد در این رشته کارخانجات نساجی اقدام به استخدام نیرو از دیگر گرایش ها می کنند ، غافل از این که در این راه فقط طراحی لباس مدنظر نیست بلکه طراحی خط تولید نیز از اهمیت بسیاری برخوردار است.
یکی از مسائل بسیار مهم در کارخانه های نساجی که به تولید پوشاک می پردازند ، نحوه کار کردن با دستگاه ها و ماشین آلات و همچنین بالانس کردن آن ها می باشد. شایان ذکر است دانش آموختگان این رشته در هنگام طراحی لباس ها باید به سلیقه و فرهنگ جامعه خود نگاه ویژه ای داشته باشند.
گرایش شیمی نساجی و گرایش علوم الیاف
در این دو گرایش دانشجویان با طرز تهیه الیاف و نحوه استفاده از مواد شیمیایی در صنعت نساجی آشنا می شوند. در واقع مهندسین نساجی در گرایش علوم الیاف با شناخت دقیق مواد شیمیایی و خواص آنان ، به تولید انواع محصولات در زمینه نساجی می پردازند. در این گرایش رعایت نکات ایمنی و بهداشت بسیار حائز اهمیت است.
گرایش تکنولوژی نساجی
امروزه با پیشرفت تکنولوژی می توان ردپای آن را در تمامی صنایع دنیا به وضوح مشاهده کرد و صنعت نساجی هم از این قاعده مستثنی نیست و نیاز به تکنولوژی در این صنعت هر روز بیش از گذشته احساس می شود. در این گرایش متخصصان سعی دارند با بهره گیری از تکنولوژی روز دنیا در تبدیل الیاف به نخ و تبدیل آن به سایر منسوجات و همچنین تولید انواع محصولات نساجی گامی محکم و موثر در پیشرفت این صنعت داشته باشند.
ناگفته نماند گرایش تکنولوژی نساجی خود دارای دو بخش “ریسندگی” و “بافندگی” می باشد که هر کدام تخصص و دانش مختص به خود را می طلبد.
گرایش ساختارهای نانولیفی
این گرایش شامل آشنایی و کسب دانش در زمینه علم نانو می باشد و متخصصین در آن به بررسی و تحقیق برای استفاده از نانو در صنعت نساجی می پردازند. برای مثال نانو الیاف که از انعطاف و استحکام بیشتری نسبت به الیاف معمولی برخوردار است از جمله دستاوردهای این رشته به حساب می آید.
گرایش مدیریت تولید
این بخش بیشتر به حوزه های مدیریتی اشاره دارد و شامل پست های مدیریتی و نظارت بر بخش های مختلف کارخانه های نساجی از جمله خط تولید می باشد.
توانایی ها و تخصص های لازم در رشته مهندسی نساجی
همانطور که پیش تر گفته شد مهندسی نساجی دارای حوزه های مختلفی بوده و فارغ التحصیلان در این رشته باید با کسب تخصص لازم در گرایش موردنظر ، خود را برای ورود به بازار کار آماده سازند. دانش آموختگان رشته نساجی نباید در دوران تحصیل خود ، تنها به درس خواندن و کسب نمره اکتفا کنند بلکه باید سطح آگاهی خود نسبت به صنعت را افزایش دهند تا بتوانند آینده روشنی برای خود و کشور به ارمغان آورند.
برای مثال در گرایش “تکنولوژی نساجی” شناخت کافی از قطعات ماشین آلات مربوط به نساجی و نحوه ساخت آنها از اهمیت بالایی برخوردار است و مهندسین در این گرایش باید توانایی ساخت انواع ماشین آلات نساجی و همچنین مدرنیزه کردن ماشین های قدیمی را داشته باشند. داشتن دانش کافی در علوم فیزیک و مکانیک از لازمه های این گرایش می باشد. دانشجویان در رشته مهندسی نساجی گرایش “پوشاک” به طراحی خط تولید پرداخته و با نحوه دوخت و اتصال قطعات به هم آشنا می شوند. لازم به ذکر است که طراحی این خط تولید باید به گونه ای باشد که در یک کارخانه صنعتی بتوان از هر دستگاه بیشترین و بهترین بهره برداری را انجام داد.
همانطور که در ابتدای مقاله به آن اشاره شد ، دانش آموختگان در گرایش “شیمی نساجی و علوم الیاف” به مطالعه در مورد مواد شیمیایی پرداخته و با شناخت دقیق ماهیت ، خواص و کاربرد آنان در صنعت ، سعی در تولید محصولات نساجی دارند. حوزه ی فعالیت آنان در زمینه شناخت خواص و تولید الیاف ، بررسی خصوصیات مواد رنگزا و همچنین مطالعه در مورد مواد تکمیلی و نحوه تکمیل مواد نساجی می باشد. به عبارت دیگر می توان گفت که عملیات شیمیایی در صنعت نساجی بر عهده دانش آموختگان این گرایش می باشد.
از دیگر توانایی های فارغ التحصیلان این رشته برای شروع فعالیت در بازار کار می توان به مواردی همچون حفاظت از تجهیزات موجود و بهره برداری مناسب از امکانات فنی ، بررسی و رفع عیوب و مشکلات احتمالی ، توانایی برنامه ریزی در ایجاد واحد های تولیدی ، بررسی و تطبیق کمی و کیفی مواد اولیه مورد تقاضا و برنامه ریزی برای تولید آن ، بهره برداری مناسب از واحدهای تولیدی در صنایع مختلف از جمله ریسندگی ، بافندگی ، قالی بافی و کارخانجات تبدیل الیاف اشاره کرد.
حوزه “مدیریت تولید” زمینه های شغلی بیشتر مرتبط با نظارت و بخش های مدیریتی می باشد و همچنین “ساختارهای نانولیفی “ به توسعه علم نانو در زمینه نساجی می پردازد. بنابراین فارغ التحصیلان رشته فوق بسته به تخصص خود باید در دروسی مانند فیزیک ، ریاضی ، شیمی و مکانیک قوی باشند.
بازار کار و آینده شغلی رشته مهندسی نساجی
صنعت نساجی بعد از نفت بزرگترین صنعت کشور است. می توان گفت امروزه رشته نساجی با توجه به گستردگی آن یکی از پر درآمدترین صنایع کشور می باشد که تقریبا بیش از یک چهارم نیروی صنعتی کشور را در خود جای داده است. بنابراین فارغ التحصیلان باید به تخصص های لازم در این رشته اشراف داشته باشند و همچنین علاقه مند و آشنا به کار با ماشین آلات صنعتی نیز یکی از دیگر لازمه های ورود به بازار کار این رشته می باشد.
شایان ذکر است با توجه به پیشرفت و گسترش این صنعت و نیز به دلیل اینکه مهندسی نساجی نسبت به اکثر رشته های مهندسی در دانشگاه های محدودی در سطح کشور ارائه می شود ، باعث شده شرایط شغلی آن به ویژه در شهرستان ها مناسب باشد چراکه اکثر کارخانجات نساجی در شهرستان ها دایر می باشند.
دانشجویان پس از گذراندن دوران تحصیلی می توانند در حوزه های مختلفی در انواع کارخانجات تولید محصولات نساجی استخدام شوند. از جمله این موقعیت های شغلی عبارت اند از: مدیر تولید در صنایع مربوطه ، مسئول بازاریابی و فروش محصولات تولیدی ، کارشناس به عنوان کنترل کیفیت محصولات ، استخدام در وزارت صنایع ، مسئول بخش های مختلف از جمله سالن های رنگرزی و بخش های طراحی و دوخت لباس. همچنین مهندسین صنایع می توانند در بخش های تولید محصولات پزشکی ، نظامی ، خودرویی و دارویی حضور فعالی داشته باشند و برای آینده کشور در حوزه مورد نظر مفید واقع شوند. از دیگر زمینه های شغلی مهندسی صنایع می توان به تدریس در دانشگاه ها و همچنین کارآفرینی نیز اشاره کرد.
دانشگاه های پذیرنده دانشجو در رشته مهندسی نساجی
لیست دانشگاه هایی که در ادامه مقاله مشاهده می کنید ، بر اساس دفترچه دفترچه انتخاب رشته کنکور ارائه شده است و شامل دانشگاه های آزاد ، غیرانتفاعی و پیام نور نمی باشد.
- دانشگاه گیلان
- دانشگاه صنعتی ارومیه
- دانشگاه صنعتی اصفهان
- دانشگاه صنعتی امیرکبیر
- دانشگاه بناب
- دانشگاه یزد
با توجه به محدود بودن تعداد دانشگاه هایی که رشته نساجی را ارائه می دهند ، توصیه می کنیم قبل از انتخاب رشته به خوبی تحقیق کرده و سپس در مورد انتخاب نهایی خود تصمیم بگیرید. برای آشنایی بیشتر شما عزیزان با بازار کار رشته مهندسی ، بازار کار رشته مهندسی مکانیک ، بازار کار رشته مهندسی صنایع و… مطالب فوق در سایت گردآوری شده اند و شما می توانید برای کسب اطلاعات تکمیلی بر روی لینک های مربوطه کلیک کنید.
سوالات خود را در بخش نظرات با ما در میان بگذارید…