ایران مشاوره اولین مرجع مشاوره تحصیلی تلفنی کشور 
یکی راه ها برای تسهیل امور مالی افراد، اختصاص انواع وام بانکی از سمت موسسات مالی انواع وام بانکی، وام فرزندآوری یا وام مضاربه به متقاضیان است. اشخاص حقیقی یا حقوقی به منظور انجام قعالیت های تجاری خود می توانند اقدام به دریافت وام مضاربه نمایند. در واقع همانطور که از مفهوم این وام برمی آید، (مضاربه به معنی قراردادی دوطرفه) تجار و بازرگانان می توانند در طی یک قرداد دو طرفه از بانک، به عنوان شخص مالک، سرمایه ای را دریافت نموده و به وسیله آن به تجارت بپردازند و در نهایت سود حاصل را بین طرفین تقسیم کنند.
همانند تمامی تسهیلات، این وام نیز دارای شرایط دریافت و ویژگی های مخصوص به خود بوده که متقاضیان پیش از اقدام به درخواست آن می بایست از جزئیات مربوطه اطلاع حاصل نموده و سپس جهت ثبت درخواست به بانک ها و موسسات ارائه دهنده مراجعه نمایند.
وام مضاربه قردادی است میان بانک و تاجران که با محاسبه سود دوطرفه، در جهت صادرات و ورود ارز به کشور ارائه می شود.
فهرست محتوا
وام مضاربه چیست و به چه کسانی تعلق می گیرد؟
وام مضاربه، قراردادی دو طرفه است که میان بانک به عنوان شخص سرمایه گذار و فرد تاجر منعقد شده تا امکان انجام یک تجارت فراهم گردد و در نهایت سود حاصل میان طرفین دخیل در این تجارت تقسیم خواهد شد.
نکته مهم در این خصوص، شرایط تخصیص وام مضاربه به افراد گوناگون می باشد؟ آیا تمامی مشاغل و افراد مشمول دریافت این وام هستند؟ در پاسخ باید بگوییم خیر، تنها صادرکننده‌ها و بازرگانان می توانند از مزایای دریافت این تسهیلات بهره ببرند.
هدف اصلی از ارائه این وام، صادرات کالا و ورود ارز به داخل کشور است تا در جهت رونق اقتصادی قدمی مثبت برداشته شود. بنابراین افراد وارد کننده محصولات که باعث خروج ارز از کشور می شوند امکان دریافت این وام را ندارند. همچنین بانک ها مجاز به ارائه تسهیلات مضاربه ای، به بخش های خصوصی نیستند.
مبلغ وام مضاربه چقدر است؟
با توجه به اینکه بانک ها در قبال ارائه وام درخواست وثیقه دارند، فرد متقاضی باید سند ملک خود را در اختیار بانک قرار دهد. بنابراین مبلغ وام با توجه به ارزش کارشناسی شده وثیقه ملکی که در اختیار بانک قرار می دهید به شما تعلق می گیرد که فرمول محاسبه آن به صورت زیر است:
- ارئه وام تا سقف ۷۰ درصد ارزش کارشناسی ملک مسکونی
- ارائه وام تا سقف ۶۰ درصد ارزش ملک اداری
- ارائخ وام تا سقف ۵۰ درصد ارزش ملک تجاری
محاسبه هزینه ها در وام
همچنین این وام برخی هزینه های مربوط به مضاربه را نیز شامل می شود که در این بین می توانیم به موارد زیر اشاره کنیم. در نظر داشته باشید سایر هزینه ها که در لیست زیر قید نشده است، بر عهده شخص وام گیرنده است.
- قیمت خرید کالا
- هزینه حمل و نقل
- هزینه بسته‌بندی کالا
- انبارداری
- حق بیمه
- حق ثبت سفارش کالا
- هزینه های مربوط به امور بانکی
- حقوق گمرکی و سود بازرگانی
بانک ها و موسسات ارائه دهنده وام مضاربه
در اخذ وام مضاربه باید به این نکته اشاره کنیم که عامل در نقش مشتری و سرمایه‌دار در نقش بانک می باشد. تجار متقاضی این تسهیلات می توانند به صورت یک جا، یا به شکل دوره های ۳، ۶، ۹ و ۱۲ ماهه، این وام را دریافت کنند و هچنین در نظر داشته باشیدکه این تسهیلات به‌صورت کوتاه‌مدت و حداکثر یک‌ساله ارائه می شوند.
در رابطه با اینکه کدام بانک ها این تسهیلات را ارائه می دهند باید بگوییم، تفریبا تمامی بانک ها و موسسات مالی دولتی و خصوصی مشمول این طرح بوده و شما لازم است با در دست داشتن مدارک مورد نیاز، مراحل مربوط به اخذ وام را از طریق مراجعه به شعبه مورد نظر خود انجام دهید.
ویژگی های وام مضاربه
از جمله ویژگی های وام مضاربه می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- درصورت قبول ضرر، بانک ها علاوه بر اینکه در سود حاصله شریک هستند، در زیان نیز شریک می باشند.
- این وام به رونق اقتصادی کشور کمک می کند.
- هنگام عقد قرارداد، بانک دخالتی در نوع تجارت و کالای مورد نظر ندارد.
- این وام بخش‌های کشاورزی صنعت و معدن را هم شامل می شود
شرایط دریافت وام مضاربه
- کالای مورد تجارت شما ارزش اخذ وام را داشته باشد.
- سابقه بانکی خوبی داشته باشید و پس از استعلام تایید شود که اقساط پیشین خود را به موقع پرداخت نموده اید. بانک و موسسه ارائه دهنده وام برای تایید درخواست صلاحیت فنی، شهرت کاری و امکان پرداخت وام را مورد بررسی قرار می دهد.
- نوع فعالیت، میزان تجربه و سابقه کار مناسب از جمله مواردی است که در تایید درخواست وام نقش به سزایی خواهد داشت.
- سرمایه اولیه برای شروع یک تجارت را داشته باشید تا درصورت بروز هزینه های اضافه از پس پرداخت مبالغ آن برآیید.
- امکان ارائه وثیقه مورد درخواست بانک را داشته باشید. در این صورت در اکثر مواقع داشتن سند ملکی مسکونی، تجاری یا اداری الزامی است.
- سابقه تجاری خوبی داشته و از تخصص و تبهر کافی در این امر برخوردار باشید.
- تجارت شما پتانسیل کافی برای حاصل شدن سود و بازگرداندن سرمایه به چرخه اقتصاد را داشته باشد.
- داشتن پروانه کسب و ارائه مجوز های صنفی الزامی است.
- امکان مضاربه با بخش های خصوصی فراهم نمی باشد.
- مدت قراداد یک ساله بوده و متقاضی باید بعد از یک سال امکان بازپرداخت تسهیلات را داشته باشد.
- پیش از ارائه درخواست تمامی برآوردها در خصوص مدت خرید و فروش، طول دوره و میزان سود باید توسط متقاضی تخمین زده شده باشد.
- قیمت گذاری کالای مورد نظر بر مبنای عرف و تشخیص بانک و براساس بازار کالا تعیین می گردد.برای کالای مضاربه ای داخلی ارائه پیش فاکتور یا فاکتور معتبر و برای کالای خارجی، پیش فاکتور یا فاکتور سفارش کالا الزامی است.
- در صورتی که شخص حقوقی درخواست دهنده وام باشد، تمامی مراحل ثبت درخواست باید در دفاتر قانونی به ثبت برسد.
مراحل دریافت وام مضاربه
به منظور دریافت وام مضاربه باید مراحل آن را قدم به قدم طی نمایید که به مراحل مربوطه، در این بخش اشاره کرده ایم.
- درخواست وام و ارائه مدارک درخواستی به شعبه بانک مورد نظر
- بررسی درخواست از سوی بانک مربوطه و تصویب از طرف مراجع ذی‌صلاح
- ارائه وثیقه به بانک
- عقد قرارداد دو طرفه
- صدور چک برای وام به تصویب رسیده
شرایط تمدید وام مضاربه
برخی از متقاضیان وام مضاربه ای بنا به دلایلی امکان دارد به دنبال تمدید وام خود باشند، در این رابطه باید بگوییم، امکان تمدید وام مذکور وجود دارد که بین منظور لازم است وام قبلی به طور کامل پرداخت شده باشد تا مجاز به دریافت مجدد آن باشید. در صورتی که قصد دارید مجددا از این وام بهره ببرید می توانید برای مدت زمان 3 ماه، 6 ماه یا یک سال وام مربوطه را درخواست دهید.
مدارک لازم برای دریافت وام مضاربه
ارائه مدارک قید شده در جدول زیر به هنگام طی کردن پروسه دریافت وام مضاربه از سوی درخواست دهندگان این تسهیلات الزامی است. پس پیش از اقدام به درخواست ضروری است از تمامی شواهد و مدارک لازم مطلع باشید.
اشخاص حقوقی
- داشتن وثیقه معتبر
- افتتاح حساب در بانک مد نظر
- ارائه پروانه کسب و مجوز صنفی
- آخرین اظهار نامه مالیاتی
- اصل و کپی اساسنامه شرکت
- اصل و کپی شرکت نامه برای شرکت های غیر سهامی
- ارائه کارت بازرگانی
- در صورت وجود تغییرات در شرکت، ارائه شواهد آخرین تغییرات
- صورت حساب های مالی
- گزارش بازرس مالی
- ارائه شناسنامه مدیران
- روزنامه رسمی حاوی ثبت شرکت، انتخاب هیات مدیره و مدیر عامل
- لیست سهامداران و درصد سهام هریک
اشخاص حقیقی
- اصل و کپی شناسنامه درخواست دهنده
- وثیقه مورد قبول
- داشتن حساب در بانک مورد درخواست وام
- پروانه کسب یا مجوز صنفی معتبر
- اجاره نامه و فتوکپی سند مالکیت محل کسب
- گواهی اشتغال به کار
- پیش فاکتور خرید
- فاکتور تمامی هزینه ها و خرید های انجام شده
- بیمه نامه اسناد یا کالاهای مورد معامله
- آخرین صورت جلسه اموال منقول و غیرمنقول
- دو نسخه از برگه درخواست وام شامل جزئیات
- صورت برآورد هزینه های قابل قبول
آیا دریافت وام مضاربه نیاز به سپردن وثیقه یا ضامن دارد؟
در رابطه با سپردن وثیقه همانطور که در بخش محاسبه مبلغ وام متذکر شدیم، متقاضیان می بایست یک سند ملکی یا متناسب با مبغلی که بانک درخواست دارد ارائه دهند و یا در صورت صلاح دید بانک بسته به شرایط درخواست دهنده، سفته بسپارند. علت درخواست وثیقه از سوی بانک این است که در صورت بروز خسارت بانک ها متحمل ضرو و زیان قابل توجهی نشوند. همچنین ضروری است تا ارزش سند وثیقه ای معادل مبلغی باشد که بانک ها در اختیار متقاضی قرار می دهد.
در صورت ارائه سفته مبلغ مربوطه به این صورت تعیین می شود:
سرمایه دریافتی از بانک + حداقل سود مورد انتظار.
از طرفی در وام مضاربه نیازی به معرفی ضامن نیست زیرا تعهد صورت گرفته میان طرفین قرارداد بوده و هر دو در سود و زیان شریک هستند.
شرایط بازپرداخت و سود تسهیلات مضاربه
محاسبه سود، در بانک های دولتی و خصوصی متفاوت بوده و هرکدام مبلغ و شرایط مخصوص به خود را دارند. به طور کلی از زمان تحویل وام با گذشت یک سال باید بازپرداخت اقساط آغاز شود.
برخی از اقتصاد دانان بر این باورند که اگر بتوانید به جای وام یک ساله، وام 9 ماهه دریافت کنید، در پرداخت اقساط برد کرده اید که به این منظور باید شرایط مربوطه را از شعبه بانک مورد نظر پیگیری نمایید.
به دلیل استقبال بیشتر از بانک های خصوصی نسبت به دریافت این وام، عموما سود محاسبه شده بیشتر و بالای 20 درصد خواهد بود.
نحوه ثبت حسابداری وام مضاربه
پس از محاسبه مبلغ وام درخواستی می بایست مراحل ثبت سند وام مضاربه ای صورت پذیرد که لازم است در هنگام دریافت و هنگام محاسبه سود موارد ذیل در سند ثبت گردد:
| موارد لازم برای ثبت سند حسابداری وام مضاربه | |
| در زمان دریافت وام | در زمان محاسبه سود |
| مبلغ دریافت‌شده توسط تاجر | مبلغی که باید به بانک پرداخت شود |
| اطلاعات بانک ارائه دهنده | مقدار تسهیلات پرداختنی بدهکار |
| تسهیلات پرداختی بستانکار | سود حاصل از تسهیلات پرداختی بدهکار |
| میزان سود حاصله | اطلاعات بانک بستانکار |
| مبلغ پیش‌پرداخت بهره بدهکار | مقدار هزینه بهره تسهیلات بدهکار |
| میزان بهره تسهیلات پرداختی بستانکار | مبلغ پیش‌پرداخت سود بستانکار |
نحوه محاسبه نرخ سود و اقساط وام مضاربه
پس از دریافت وام مضاربه با شرایط ویژه ای بررسی می کنند که به هرکدام از طرفین چه مقدار سود تعلق می گیرد. باید به این نکته توجه داشته باشید، نحوه محاسبه سود وام در بانک های دولتی و خصوصی متفاوت است مثلا عموما بانک های دولتی مثل بانک ملی و بانک صادرات سود 15 تا 20 درصدی را دریافت کرده و بانک های خصوصی، نرخی بالاتر از 20 درصد را شامل می شوند.
- سود وام: (مدت قرارداد به روز × نرخ × اصل مبلغ وام) / بر ۳۶۵۰۰
- مبلغ قسط: مبلغ سود + اصل مبلغ وام / تعداد ماه‌هایی که می بایست قسط پرداخت شود.
عوامل موثر در بررسی نرح سود
- ارزش کار
- مبلغ وام دریافتی
- تخصص و تبهر و رزومه مشتری
- نوع کالای مبادله شده
- میزان اثر بخش بودن بر اقتصاد کشور
- منابع سپرده گذار
قوانین دریافت وام مضاربه
دریافت وام مضاربه قوانین و مقرراتی را شامل می شود، که در این بخش توضیح داده ایم.
- کالای وام مضاربه باید از دسته کالای ضروری بوده و قابلیت فروش داشته باشد.
- حداکثر یک سال فرصت به درخواست کنندگان وام داده می شود تا وام را به طور کامل تسویه کنند.
- هزینه های ضروری و خارج از عناوین موجود در قرارداد به عهده مشتری قرار داده می شود.
- سود و زیان متوجه هر دو طرف وام گیرنده و وام دهنده خواهد بود.
مضاربه و ربا چه تفاوتی با هم دارند؟
بین مضاربه و ربا در شرع تفاوت هایی وجود دارد که در این بخش به شرح آن می پردازیم. در مضاربه سود یا زیانی که حاصل می شود، شامل حال هر دو طرف بوده این در حالی است در ربا، زیان فقط گریبان گیر فرد گیرنده بوده و سود تنها به فرد ارائه دهنده می رسد. بنا بر شرع اسلام، انجام عمل ربا حرام است. مضاربه نه تنها از لحاظ شرعی ایرادی ندارد، بلکه در صورت موفقیت آمیز بودن به رونق اقتصادی جامعه کمک می کند.
شرایط ابطال یا فسخ قرارداد مضاربه
مطابق قوانین مصوب در خصوص قراردادهای مضاربه ای میان بانک و افراد حقیقی و حقوقی، در صورت بروز هریک از موارد زیر، قرارداد به صورت یک طرفه فسخ خواهد شد و ذکر هریک از این موارد در زمان درخواست وام از سوی بانک ها مورد بررسی قرار می گیرد.
- اعلام ورشکستگی فرد متقاضی
- درگذشت دریافت کننده وام
لازم به ذکر است در صورتی که هریک از مفاد قرارداد نهایی وام گیرمده با بانک قابل پیگیری بوده و در صورت تخطی از آن ها بانک می تواند به صورت یک طرفه قرارداد را لغو نماید.
سوالات متداول
این وام قراردادی است بین بانک و تاجران، که در جهت صادر نمودن کالایی مشخص، ارز به داخل کشور وارد شود. مبلغ آن متناسب با نوع تجارت و سایر موارد وابسته تعیین می شود. خیر. این وام تنها به صادرکنندگان کالا تعلق می گیرد. بازپرداخت اقساط وام یک از پس از دریافت آن آغاز می شود. همچنین محاسبه سود در بانک های دولتی و خصوصی متفاوت بوده که در متن مقاله به تشریح آن ها پرداخته ایم.1- وام مضاربه و مبلغ آن چقدر چیست؟
2- آیا وارد کنندگان کالا می توانند درخواست وام مضاربه بدهند؟
3- مدت زمان بازپرداخت وام و نحوه محاسبه سود به چه صورت است؟
سوالات خود را در بخش نظرات با ما در میان بگذارید…
