ایران مشاوره اولین مرجع مشاوره تحصیلی تلفنی کشور 
دانشجویان دانشگاه های مختلف کشور پس از قبولی، جهت شروع ترم تحصیلی جدید باید واحدهای درسی مناسب را انتخاب نمایند که سامانه انتخاب واحد برای دانشگاه های سراسری سامانه گلستان و برای دانشگاه آزاد سامانه آموزشیار می باشد. در جریان انتخاب واحد در سامانه دانشگاه ها برخی دروس دارای شرایط خاصی هستند که مهم ترین آن ها دروس پیش نیاز و هم نیاز است. این دروس باید حتما طبق چارت تحصیلی که از سوی دانشگاه تعیین و ارائه می شود انتخاب شده و گذرانده شوند تا مورد قبول آموزش دانشگاه مورد نظر قرار گیرند تا بدین ترتیب در روند تحصیل دانشجویان اختلالی ایجاد نشود.
اگر دانشجو نتواند در درس پیش نیاز نمره قبولی کسب کند، در نیمسال بعد (در صورت ارائه درس) می تواند درس پیش نیاز و درس وابسته آن را به صورت هم نیاز انتخاب کند.
فهرست محتوا
تعریف دروس پیش نیاز و هم نیاز
واحدهایی که برای دانشجویان هر رشته تحصیلی ارائه می شوند، شامل دو نوع دروس وابسته و مستقل هستند. دروس وابسته دروسی هستند که در چارت تحصیلی دارای یک یا چند پیش نیاز و هم نیاز می باشند. در حالی که دروس مستقل فاقد هر گونه پیش نیاز و هم نیاز بوده و به صورت واحدهای درسی جداگانه ارائه می شوند. دروس پیش نیاز و هم نیاز دارای تعاریفی هستند که پیش از پرداختن به مبحث اصلی آن ها را ذکر می کنیم.
- درس پیش نیاز: در مقاطع مختلف تحصیل در دانشگاه، واحد درسی که قبل از اخذ یک یا چند درس دیگر باید ابتدا اخذ و گذرانده شود، به عنوان یک درس پیش نیاز در نظر گرفته می شود. مثلا درس شیمی عمومی پیش نیاز شیمی آلی است یعنی تا وقتی که واحد شیمی عمومی گذرانده نشود امکان انتخاب واحد درس شیمی آلی وجود نخواهد داشت.
- درس هم نیاز: آن دسته از دروس دانشگاهی که قبل از گرفتن یک درس دیگر یا همزمان با اخذ آن باید اخذ و گذرانده شوند، درس هم نیاز نامیده می شوند. به عنوان مثال درس ریاضی 2 هم نیاز درس معادلات می باشد و این یعنی ریاضی 2 باید قبل یا همزمان با درس معادلات اخذ شده و گذرانده شود.
اسامی دروس پیش نیاز و هم نیاز
با توجه به این که هر کدام از رشته های دانشگاهی دارای دروس پیش نیاز و هم نیاز اختصاصی خود می باشند، امکان ذکر تمامی این دروس در این مقاله وجود ندارد. دانشجویان دانشگاه های سراسری با مراجعه به سامانه گلستان و دانشجویان دانشگاه آزاد با ورود به سامانه آموزشیار می توانند لیست تمامی واحدهای درسی مقطع تحصیلی و همچنین کلیه دروس پیش نیاز و هم نیاز ارائه شده را در چارت تحصیلی خود را مشاهده نموده و در هر نیمسال تحصیلی با در نظر گرفتن رابطه واحدهای پیش نیاز و هم نیاز با سایر واحدها، انتخاب واحد خود را به درستی انجام دهند.
به علاوه این که دانشجویان در صورت نیاز به هر گونه راهنمایی می توانند به اداره آموزش دانشکده محل تحصیل خود مراجعه کرده و اطلاعات تکمیلی را دریافت نمایند.
قوانین دروس پیش نیاز و هم نیاز در انتخاب واحد دانشگاه سراسری 1401
دانشجویان دانشگاه های سراسری برای این که در انتخاب واحد خود دچار مشکل نشوند باید از مقررات واحدهای پیش نیاز و هم نیاز به خوبی آگاه باشند که در بخش زیر به برخی از مهم ترین آن ها اشاره کرده ایم.
- اگر در جریان ثبت نام و تحصیل دانشجو قوانین پیش نیاز یا هم نیاز برخی دروس رعایت نشود، این واحدها بعدا به وسیله آموزش دانشکده یا دانشگاه حذف خواهند شد.
- چنانچه دانشجو در یک درس پیش نیاز حداقل نمره ۸ را کسب نماید، آن درس از حالت پیش نیازی به حالت هم نیازی برای درس های بعدی تبدیل خواهد شد.
- دانشجو در ترم پایانی تحصیل خود می تواند همه دروس پیش نیاز اصلی را به عنوان واحدهای هم نیاز انتخاب کند.
- در حالتی که فرد درس هم نیاز خود را به شکل هم زمان با واحد بعدی اش انتخاب کند، نمی تواند درس هم نیاز را در آن ترم حذف کند.
- اگر یک درس پیش نیاز به هر علتی توسط دانشجو حذف گردد، نمی تواند در واحدهای وابسته به این درس پیش نیاز ثبت نام نماید.
- در صورت عدم ثبت نمره یک درس پیش نیاز تا ابتدای نیمسال بعدی، این واحد در زمان نام نویسی ترم جدید به عنوان واحد گذرانده در نظر گرفته می شود. اما اگر نمره درس پیش نیاز تا انتهای زمان ترمیم ثبت شود و دانشجو درس را اصطلاحا افتاده باشد، این واحد و واحدهای بعدی مرتبط با آن می تواند توسط آموزش حذف گردد.
- عدم رعایت قوانین مربوط به واحدهای پیش نیاز و هم نیاز و حذف آن ها توسط آموزش به عنوان تخلف آموزشی در پرونده دانشجو ثبت می‌گردد.
- پس از انتخاب یک درس و درس هم نیاز آن در یک ترم امکان حذف درس اول وجود ندارد اما می توان درس هم نیاز یا دوم را حذف کرد و در صورت افتادن در هر یک از این دو درس برای درس بعدی مشکلی به وجود نمی آید.
- لازم نیست که حتما درس اول با درس هم نیازش در یک ترم گرفته شود؛ هر چند که نمی توان درس دوم را بدون انتخاب درس اول اخذ کرد.
- اگر دانشجو یک درس پیش نیاز را در دو ترم گرفته و هر دو بار افتاده باشد، می تواند بدون توجه به قوانین پیش نیازی در ترم سوم درس پیش نیاز و درس اصلی بعد از آن را با هم انتخاب واحد نماید.
- چنانچه دانشجو در نیمسال سوم نیز نتواند در درس پیش نیاز نمره قبولی بگیرد اما درس دیگر را قبول شود، درس قبول شده هم حذف خواهد شد. توجه کنید که در ترم سوم نمی توان درس پیش نیاز را حذف کرد.
- در صورتی که پس از بررسی کارنامه دانشجوی در حال فارغ التحصیلی مشخص شود که قوانین پیش نیاز و هم نیاز را رعایت نکرده است، او می بایست همه آن واحدها را دوباره اخذ کرده و بگذراند.
- دانشجویانی که به علت مشروط شدن در ترم آخر نتوانند در ترم بعد سقف انتخاب واحد را انجام دهند باید اخذ واحدهای پیش نیاز را در اولویت قرار دهند.
- اگر دانشجویی در یک ترم مشروط شده و نتواند درس پیش نیاز خود را نیز بگذراند بایستی در نیمسال جدید اول درس پیش نیاز را انتخاب کند و قبول شود.
- در صورت فراموشی اخذ درس پیش نیاز، دانشجو باید آن را در ترم بعد به صورت هم نیاز انتخاب کند.
قوانین دروس پیش نیاز و هم نیاز در انتخاب واحد دانشگاه آزاد
دانشگاه آزاد نیز در مورد دروس پیش نیاز و هم نیاز قوانینی دارد که دانشجویان در حین انتخاب واحد دانشگاه آزاد باید حتما به آن ها توجه کنند.
شرایط هم نیازی دروس
بر اساس مقررات آموزشی دانشگاه آزاد، دانشجویی که برای یک یا چند درس پیش نیاز:
- در امتحان شرکت کند اما موفق به گرفتن نمره قبولی نشود.
- در جلسات کلاس درس پیش نیاز حاضر شود اما در آخر به هر علتی آن درس را حذف نماید.
- در جلسه امتحان این درس غیبت کند.
می تواند این دروس پیش نیاز را با واحدهای وابسته آن ها در ترم های بعدی به شکل هم نیاز انتخاب نماید. که البته همه این موارد گفته شده درباره ترم آخر صدق نمی کنند.
رعایت نکردن ترتیب دروس پیش نیاز یا هم نیاز
- چنانچه گروه آموزشی مربوطه پیش از پایان هر ترم تحصیلی یا در زمان فارغ التحصیلی دانشجو متوجه شود که او ترتیب گرفتن واحدهای پیش نیاز و هم نیاز را رعایت نکرده است، واحدهایی که به اشتباه انتخاب شده اند حتی اگر دانشجو در آن ها قبول شده باشد، حذف خواهند شد و فرد باید آن واحدها را دوباره انتخاب کند.
- البته اگر در وضعیت هایی مانند مهمانی یا انتقالی به دانشگاه دیگر ترتیب درست اخذ دروس پیش نیاز و هم نیاز رعایت نشود، با تایید شورای آموزشی دانشگاه درس های مورد نظر حذف نمی شوند.
مردود شدن در یک درس پیش نیاز یا هم نیاز
در صورتی که دانشجو در یک درس پیش نیاز حداقل نمره 8 را به دست آورد در ترم بعد می تواند آن درس را با درس وابسته اش به صورت هم نیاز انتخاب نماید. همچنین اگر پس از گرفتن دو درس هم نیاز در یک نیمسال، دانشجو در یکی از آن ها قبول شده و در درس دیگر افتاده باشد می تواند واحد افتاده را در ترم بعدی انتخاب نماید. یعنی برداشتن واحدهای هم نیاز به یکدیگر وابسته است اما قبولی در آن ها مستقل از هم می باشد.
روابط واحدهای پیش نیاز و هم نیاز با سایر واحدهای درسی وابسته
جهت کمک به درک بهتر رابطه بین دروس پیش نیاز و هم نیاز و واحدهای درسی مرتبط با آن ها چند حالت مختلف را در زیر بررسی می کنیم که افراد حتما در جریان انتخاب واحد با آن ها برخورد می کنند.
حالت اول
اگر درس A یک پیش نیاز درس B باشد:
- دانشجو در ابتدا از بین این دو درس فقط می تواند درس A را انتخاب کند.
- اگر درس A را یک بار بیفتد در ترم بعدی می تواند دروس A و B را به صورت هم نیاز بردارد.
- اگر درس A را یک بار پاس نکرده و در ترم بعد واحدهای A و B را به طور همزمان انتخاب کند، در صورت قبول شدن درس B و افتادن مجدد در درس A قبولی وی در واحد B مورد قبول بوده و فقط لازم است واحد A را مجددا انتخاب کرده و بگذراند.
حالت دوم
اگر درس A پیش نیاز هر یک از دروس B2، B1 و B3 باشد:
- در این مورد دانشجو در ابتدا فقط اجازه دارد درس A را انتخاب نماید.
- اگر در درس A یک بار نتواند نمره قبولی کسب کند در ترم بعد می تواند واحد A را به انتخاب خودش به صورت هم نیاز با فقط یکی از دروس B2، B1 یا B3 بگذراند. به عنوان مثال می تواند واحدهای A و B2 را همزمان انتخاب کند.
- اگر درس A را دو بار یا بیشتر افتاده باشد، در ترم بعد اجازه خواهد داشت دو درس از دروس B2، B1 و B3 را به شکل هم نیاز با درس A بگذراند.
حالت سوم
اگر درس A هم نیاز درس B باشد:
- دانشجو برای انتخاب واحد B، یا باید در درس A قبلا نمره قبولی گرفته باشد و یا دروس A و B را همزمان با هم انتخاب کند. به عبارتی در ابتدا می تواند واحد A را به تنهایی برداشته و بگذراند و یا دروس A و B را همزمان بردارد اما در ابتدا مجاز به انتخاب واحد B به تنهایی نیست.
- حتی در صورتی که درس A را در ترم های قبلی افتاده باشد برای انتخاب درس B باید واحد A را نیز همزمان با آن بردارد.
حالت چهارم
در صورتی که:
- درس A1 پیش نیاز درس B1 باشد.
- واحد A2 هم نیاز واحد B1 باشد.
- واحد A3 پیش نیاز هر دوی دروس B1 و B2 باشد.
- همه درس های A1 و A2 و A3 را در ترم های قبلی گرفته و قبول شده باشد.
- واحدهای A1 و A3 را در ترم های گذشته گذرانده باشد و در حال حاضر درس A2 را همزمان با درس B1 اخذ نماید.
- درس A1 را افتاده و واحد A3 را قبول شده باشد و حالا درس های A1 و A2 را با واحد B1 به طور همزمان انتخاب کند.
- در درس A1 نمره قبولی گرفته باشد و در واحد A3 موفق به کسب نمره قبولی نشده باشد و در حال حاضر دروس A2 و A3 را همزمان با درس B1 اخذ کند، البته در صورتی که نخواهد واحد B2 را بگیرد.
- دانشجو درس A3 را قبلا گذرانده باشد.
- در واحد A3 قبلا رد شده باشد و حالا آن را همزمان با درس B2 انتخاب کند، البته اگر نخواهد واحد B1 را بگیرد.
- در صورت قبول نشدن در A3، این درس را فقط با یکی از واحدهای B1 یا B2 می تواند به شکل هم نیاز اخذ کند.
سوالات متداول
درس پیش نیاز حتما باید قبل از دروس وابسته به خود، گذرانده شود اما درس هم نیاز می تواند قبل یا همزمان با درس وابسته انتخاب گردد. در ترم بعد می تواند درس پیش نیاز و درس وابسته را به صورت همزمان یا هم نیاز اخذ نماید. خیر. باید ابتدا درس اصلی و سپس درس هم نیاز آن گذرانده شود و یا هر دوی این دروس در یک ترم انتخاب و گذرانده شوند.1- تفاوت دروس پیش نیاز و هم نیاز چیست؟
2- اگر دانشجو در درس پیش نیاز مردود شود در ترم بعد تکلیف درس وابسته به این درس پیش نیاز چیست؟
3- آیا می توان درس هم نیاز را ابتدا انتخاب کرد و گذراند؟
سوالات خود را در بخش نظرات با ما در میان بگذارید …
با سلام خسته نباشید
میخواستم بدونم اگه قوانین پیش نیازی رو رعایت نکنیم و آموزش متوجه بشه کدوم درس رو حذف میکنه
خود درس پیش‌نیاز رو یا درسی که پیش نیاز احتیاج داره؟
با سلام در صورت عدم رعایت پیش نیاز و آگاه شدن آموزش دانشگاه درسی که به پیش نیاز احتیاج داشته حذف می شود.
اگه تو یه ترم یه درس پیش نیاز سه درس دیگ باشه میشه هم اون پیش نیاز هم اون سه درس دیگه رو باهم برداشت؟
و یه سوال دیگ هم داشتم اگ تو یه ترم دوتا درس داشته باشیم که جفتشون پیش نیاز دارن میشه اون دوتا درس و با پیش نیازاشون باهم برداشت اشکالی نداره؟
با سلام و درود، برای انتخاب واحد می توانید دروس هم نیاز را با درس اصلی بردارید دروس پیش نیاز لازم است در ترم قبل پاس شده باشد و در مواردی اگر این دروس را در ترم قبلی حذف نموده باشید هم می توانید با درس اصلی انتخاب نمایید.