ایران مشاوره اولین مرجع مشاوره تحصیلی تلفنی کشور 
یکی از دغدغه های جدی آقایان پس از اتمام دوران متوسطه تحصیلی یا در سن 18 سالگی، ورود به دوره خدمت سربازی است. چرا که اگر جوانان تمایل به ادامه تحصیل نداشته، در صورت عدم داشتن شرایط معافیت ناگزیر از انجام خدمت وظیفه عمومی می باشند. البته راه سومی مفروض است و آن غیبت از خدمت سربازی یا فرار از خدمت بوده که متقابلا عواقب و مجازات هایی در پی خواهد داشت.
گریز از خدمات اجباری، مجازات هایی را به همراه خواهد داشت که طبیعتا مطلوب نیستند و آثار خوبی را به جای نمی گذارند بنابراین اگر شرایط خرید خدمت سربازی را ندارید، فرار را به عنوان آخرین امید خود انتخاب نکنید.
غیبت بیش از 15 روز متوالی بدون عذر موجه در حین خدمت وظیفه عمومی، فراز از خدمت محسوب شده و برای سرباز فراری مجازاتی اعمال خواهد شد.
فهرست محتوا
فرار از خدمت به چه معناست؟
اگر سربازی حین خدمت در زمان صلح به مدت 15 روز متوالی غیبت سربازی بدون عذر موجه داشته باشد، طبق قوانین مجازات جرایم نیروهای مسلح، وی را به عنوان فراری از خدمت وظیفه عمومی (سرباز فراری) به حساب می آورند. اصطلاح سرباز فراری زمانی استفاده می شود که فرار کردن از محل خدمت، بدون عذر موجه باشد یا اینکه فرد در زمان مرخصی سربازی ظرف مدت مشخص شده به محل خدمت بازنگردد. لازم به ذکر است که سقف مدت غیبت در هنگام جنگ جهت فراری محسوب شدن سرباز، 5 روز می باشد.
تفاوت بین فرار و غیبت از خدمت چیست؟
فرار از خدمت به معنای غیبت طولانی تر از حد مجاز هنگام انجام خدمت وظیفه عمومی بوده در حالی که غیبت از خدمت به زمان قبل از مراحل اعزام به خدمت گفته می شود. بنابراین اگر غیبت (غیر موجه و بیش از حد مجاز) حین انجام خدمت صورت گیرد عنوان فراری بر سرباز قید شده و اگر غیبت قبل از اعزام و ورود به خدمت سربازی صورت پذیرد، اصطلاحا آنان را مشمولان غایب از خدمت می نامند.
مجازات فرار از خدمت چیست؟
مقوله فرار از خدمت حین مدت زمان خدمت سربازی و مجازات آن، دارای ابعاد و زوایای گوناگونی است و یه همین جهت با تفکیک حالات مختلف آن و مجازات متناسب طبق قوانین جاری کشور، مطالب در پی آمده را به وضوح ارائه خواهیم داد.
مجازات فرار از خدمت در زمان صلح
مجازات سربازان فراری در زمان صلح بر اساس رفتار و کنش شخص سرباز اعمال شده به این صورت که پس از فراری محسوب شدن، وی پشیمان گردد و خود را معرفی نماید یا توسط مسئولان مربوطه دستگیر شود.
| مجازات فرار از خدمت در زمان صلح | |
| مجازات بر اساس خود معرفی سرباز | مجازات بر اساس دستگیری سرباز |
| به شرط ارتکاب اولین بار و معرفی خود ظرف مدت 60 روز از غیبت، به ازای هر روز غیبت دو روز به خدمت افزوده و جریمه بیش از سه ماه نخواهد بود. | در صورت دستگیری پس از 15 روز به حبس از 3 ماه تا 1 سال، یا اضافه خدمت به مدت 3 ماه تا 1 سال محکوم خواهد شد. |
| در صورت معرفی خود پس از 60 روز یا داشتن سابقه فرار از خدمت، به حبس 2 الی 6 ماه محکوم می گردد. | |
گفتن این نکته قابل توجه می باشد که ممکن است قبل از پشیمانی سرباز و معرفی خود ظرف مدت 60 روز، پس از 15 روز غیبت متوالی، وی دستگیر گردد و در این صورت مجازات وی مطابق دستگیری سرباز لحاظ شده هر چند سرباز پشیمان گشته باشد.
مجازات فرار از خدمت در هنگام جنگ
طبیعتا به دلیل خاص بودن شرایط در بحبوحه جنگ، مجازات در نظر گرفته شده برای سربازان فراری به نسبت زمان صلح سنگین تر خواهد بود اگر چه طبق رفتار سرباز فراری در حالت معرفی خود یا دستگیری وی، تفاوت در مجازات لحاظ می شود.
| مجازات فرار از خدمت در هنگام جنگ | |
| مجازات بر اساس خود معرفی سرباز | مجازات بر اساس دستگیری سرباز |
| در صورت معرفی خود ظرف حداکثر 2 ماه پس از شروع جنگ، از کیفر و مجازات معاف خواهد بود. | در صورت دستگیری پس از غیبت متوالی بیش از 5 روز (بدون عذر موجه) حین جنگ، به حبس از 1 تا 3 سال محکوم و در صورت فرار از جبهه به 2 تا 5 سال محکوم خواهد شد. |
البته جزای نقدی یا اضافه خدمت برای مجازات فرار از خدمت به طور مطلق، با توجه به تشخیص قاضی پرونده طبق قوانین مربوطه، می تواند جایگزین مجازات حبس گردد.
شرایط و قوانین توجیه فرار از خدمت
غیبت سربازی بیش از حد مجاز در حین خدمت که با عنوان سرباز فراری شناخته می شود عواقب و مجازات های خود را دارد در صورتی که عذر موجهی برای غیبت وجود نداشته باشد. در بعضی مواقع این غیبت ها دارای توجیه منطقی بوده و طبق همین موارد، شرایط توجیه غیبت در متن قانون پیش بینی شده است.
غیبت بدون عذر موجه علاوه بر مجازات اضافه خدمت یا حبس، امکان استفاده از امریه سربازی یا شرایط کسری خدمت و معافیت کفالت و موارد مشابه دیگر را برای سرباز با سابقه غیبت و فرار از خدمت سلب می نماید. بنابراین شناخت موارد توجیه غیبت برای سربازان امری مهم تلقی می شود.
| شرایط توجیه غیبت سربازی | |
| عنوان | توضیح |
| بیماری یا صدمات مانع از حضور | حداکثر 2 ماه برای بیماری و 6 ماه برای بستری از تاریخ شروع بیماری، فرصت ارائه مدارک و مستندات لازم جهت توجیه غیبت سربازی را دارد. |
| فوت اعضای درجه اول | در صورت فوت پدر، مادر، همسر، برادر، خواهر و فرزند حداکثر 3 ماه و برای فوت اعضای درجه اول همسر حداکثر 1 ماه از تاریخ فوت، فرصت ارائه مدارک جهت توجیه غیبت سربازی می باشد. |
| حوادث غیرمترقبه | در صورت وقوع حوادثی مانند سیل، زلزله، آتش سوزی، طوفان و مواردی از این دست حداکثر 2 تا 6 ماه فرصت ارائه مدارک جهت توجیه غیبت سربازی را دارد. |
| در توقیف یا حبس بودن | در صورت بیماری، از کار افتادگی پدر یا مادر و مواردی از این دست، بیماری همسر یا فرزند، عقد و یا طلاق، همگی آنها به شرط آنکه پیش از ورود به دوره غیبت باشد حداکثر 3 ماه فرصت ارائه مدارک جهت توجیه غیبت می باشد. |
انواع معافیت سربازان فراری
سربازان فراری در صورتی که شرایط لازم را داشته باشند، می توانند با طی یکسری مراحل اداری از معافیت های سربازی زیر بهره مند شوند:
معافیت پزشکی
در صورتی که سرباز دچار مصدومیتی شده باشد و یا حتی پس از فرار به بیماری روحی یا جسمی مبتلا شده باشد، می تواند به یگان خدمتی مراجعه و نامه بیمارستان مربوطه را ارائه داده تا درخواست وی در شورای پزشکی بررسی شود. چنانچه با درخواست وی موافقت شود، پس از پرداخت جریمه می تواند از ادامه خدمت خود معاف گردد.
معافیت کفالت
سربازان می توانند کفالت یکی از اعضای درجه اول خانواده یعنی پدر، مادر، خواهر و یا برادر را گرفته در صورتی که از شرایط و تبصره های لازم برخوردار باشند، پس از تسویه با یگان، از باقی مدت سربازی خود معاف خواهند شد.
معافیت تاهل
سربازان فراری متاهل نیز می بایست مانند سایر سربازان فراری به ادامه خدمت بپردازند اما قوانینی در نظر گرفته شده تا شرایط مدت خدمت این افراد راحت تر باشد. به طور مثال سرباز متاهل به ازای هر فرزند خود می تواند 3 ماه کسری خدمت گرفته و یا از تعداد مرخصی های بیشتری استفاده کند.
محرومیت های فرار از خدمت
با توجه به توضیحات گفته شده امتناع از انجام خدمت سربازی در دو حالت متصور است؛ 1- قبل از اعزام 2- حین خدمت. برای هر دو دسته محرومیت هایی به دلیل نداشتن کارت پایان خدمت در پی خواهد داشت که برخی از آنها عبارتند از:
- عدم استخدام در شرکت های دولتی و بعضا خصوصی.
- عدم اجازه خروج از کشور
- عدم اجازه مالکیت مسکن، زمین، وسیله نقلیه و …
بخشش فرار از خدمت
چنانچه سربازی پس از فرار، پشیمان شده و به یگان مراجعه نماید، مراجع قضایی به پرونده وی رسیدگی خواهند کرد و در صورتی که تشخیص دهند فرد مورد نظر به دلیل یک سری مسائل مانند بیماری روحی یا جسمی، مشکلات خانوادگی و یا نیاز مالی و… خدمت خود را ترک کرده است، در مجازات او تخفیف قائل خواهند شد. لازم به ذکر است سوابق انضباطی و حسن شهرت سرباز فراری در میزان تخفیف وی بسیار موثر واقع خواهد شد و مجازات حبس و یا جریمه نقدی فرد را کاهش خواهد داد.
نحوه استعلام سابقه فرار از خدمت
طبق قوانین نظام وظیفه، تمامی آقایان با ورود به سن 18 سالگی به عنوان مشمول انجام خدمت وظیفه عمومی به حساب می آیند هر چند معافیت موقت به هر دلیلی داشته باشند. برای این منظور سازمان نظام وظیفه سامانه ای طراحی و ایجاد نموده که مشمولان با استفاده از استعلام وضعیت نظام وظیفه در هر زمانی بتوانند از وضعیت نظام وظیفه خود آگاه شده، سابقه مربوط به غیبت خود را در نظر گرفته و در زمان مناسب، نسبت به انجام مراحل اعزام به خدمت اقدام نمایند. استعلام جهت سابقه غیبت سربازی به سه روش امکان پذیر است:
- مراجعه حضوری به پلیس+10
- از طریق پیامک
- از طریق سامانه اینترنتی که در ادامه هر یک را جداگانه خدمت خوانندگان گرامی توضیح خواهیم داد.
استعلام از طریق مراجعه حضوری به پلیس+10
در این روش با همراه داشتن کارت ملی به یکی از مراکز پلیس+10 مراجعه نموده و طبق کد ملی، اطلاعات مربوط به سابقه غیبت سربازی دریافت می گردد.
استعلام از طریق پیامک
در این روش نیاز به کد ملی در کنار کد سخا (مخفف سامانه خدمات الکترونیکی انتظامی) می باشد. کد سخا را باید قبلا از پلیس+10 دریافت کرده باشید. مراحل استعلام به روش پیامکی به قرار زیر می باشد.
- در ابتدا یک پیامک با محتوای علامت سوال “؟” به سامانه پیامکی به شماره 110206010 ارسال نمایید.
- پس از فرستادن علامت سوال، پیامکی از طرف سرشماره مذکور، مبنی بر خدمات مورد ارائه برای شما ارسال می شود. طبق درخواست مورد نظر گزینه “نحوه استعلام وضعیت جرایم مشمولان غایب” را انتخاب و عدد 4 را به همان سرشماره ارسال کنید. هزینه هر پیامک 350 تومان می باشد.
- پس از فرآیند فوق ثبت نام شما در سامانه پیامکی صورت پذیرفته است. حال عدد 1، کد ملی و کد سخا را به همان سرشماره بفرستید.
- در نهایت پس از مدت زمانی، پیامکی در جواب درخواست شما ارسال می گردد و شما را از وضعیت نظام وظیفه و سابقه غیبت آگاه می سازد.
استعلام از طریق سامانه اینترنتی
- برای ورود به سامانه سازمان نظام وظیفه، عبارت vazifeh.police.ir را در مروگر اینترنت خود وارد کرده و به منظور استعلام غیبت سربازی با کد سخا بر روی گزینه “خدمات الکترونیکی” کلیک نمایید.
- سپس در صفحه قابل مشاهده زیر کد ملی را در قسمت نام کاربری و کد سخا را در قسمت کلمه عبور وارد کرده و پس از درج کد امنیتی، بر روی گزینه “ورود” کلیک کنید.
- در صفحه باز شده از فهرست سمت راست صفحه، در پایین فهرست گزینه “وظیفه عمومی” را انتخاب و بر روی عبارت “ثبت درخواست” کلیک نمایید. در ادامه تمامی اطلاعات مورد نظر شما به نمایش در خواهد آمد.
سوالات متداول
1- در چه زمانی سرباز، فراری از خدمت محسوب می شود؟
غیبت بیش از 15 روز متوالی حین خدمت بدون عذر موجه، فرار از خدمت به حساب می آید.
2- مجازات فرار از خدمت چیست؟
با توجه زمان صلح و جنگ، شرایط متفاوت است. برای دریافت توضیحات کامل به متن مقاله مراجعه بفرمایید.
3- نحوه استعلام سابقه غیبت سربازی از چه طریق صورت می پذیرد؟
با مراجعه به سامانه های مربوطه و یا مراجعه حضوری به پلیس+10 طبق راهنمایی های درج شده در مقاله اقدام نمایید.
سوالات خود را در بخش نظرات با ما در میان بگذارید…
باعرض سلام و خسته نباشید خدمت شما عزیزانی که له جواب مردم پاسخ میدید.من سال ۹۱ازخدمت ارتش فرار کردم وبا گذشت ۱۱ سال هنوز فرار از خدمتم اعلام نشده حتی یک بار در کلانتری مشکلی برام پیش اومد بعدا حل شد مامور ازم خوشش نمی یومدگفت بذار سربازی تو نگاه کنم دعا میکنم مشمول باشی و…اما نگاه وگفت هنوز درحال خدمتی؟؟؟؟؟؟؟؟مگه میشه لطفا توجیهم کنید
با سلام و درود
می توانید در سامانه سخا و یا مراجعه مستقیم به پلیش +۱۰ موضوع را پیگیری نمایید.
سلام محمدی هستم من ۳۲سالمه سال ۸۹ازخدمت فرار کردم الان متاهلم دارای ۲فرزندم مادرمم بامن زندگی میکنه ازچه راهی میتونم به معافیت اقدام کنم
با سلام و درود، قبل از اقدام برای معافیت باید غیبت خود را توجیه کنید و پس آن میتوانید از طریق مراکز پلیس+۱۰برای معافیت کفالت اقدام کنید.
سلام رییسی هستم از نیکشهر ۴۷ساله دارای ۶فرزند سال ۷۴رفته بودم خدمت بعد از چند ماه ترک خدمت کردم مریض شده بودم معافیت بمن تعلق میگیره سرایت چجوریه آیا دادگاهی میشم
با سلام و درود شما در ۵۰ سالگی می توانید از معافیت بخشودگی سن استفاده نمایید.
سلام من مهدی هستم ۴۴سالم دو روز دیگه که تاریخ تولدم هست تموم میشه و وارد ۴۵ سال میشم من با داشتن مدرک لیسانس علوم سیاسی وروابط بین الملل و همچنین لیسانس پرستاری از سال ۸۲ تا الان بعد از ۴ ماه خدمت کردن مجبور شدم بخاطر مسائل مالی خانواده ام و ورشکستگی پدرم کلا خدمت رو ترک کنم و الان که بشما پیام میدم از همون ابتدا فرار با شغل‌های متفاوت و حتی شاگردی مردم بتونم قرض پدرم رو که به مردم خیلی چک داده بود تونستم با کمک خداوند آبرو خانوادمون رو حفظ کنم و مادری هم دارم که بیماری صرع داره که اگه اطلاع از بیماری داشته باشند حتما در مواقعی باید کسی کنار مادر در منزل بمونه که الان من شاید با داشتن دو مدرک و حتی استخدام در جاهای دولتی میتونستم خیلی کمک حال خودم و خانوادم و آینده م بشم ولی بخاطر نداشتن همون کارت پایان خدمت شاید فقط خدای بالاسر بدونه که ۲۴ سال میگذره و من خیلی خفت وخاری از دیگران کشیدم ولی دم نزدم چون مجبور بودم خودم رو با شرایط فعلی وفق بدم و الانم که با شماها دردودل میکنم در دوجای معروف ولی خصوصی دارم پرستاری بصورت قراردادی انجام میدم و حتی بیمه هم بخاطر نداشتن همون کارت تا این ساعت برام رد نشده و در خانواده من یه برادر که ۵سال کوچکتر از من بود که خیلی سال ازدواج کرده و صاحب یه فرزند میباشد ولی خودم با داشتن نزدیک به ۴۵ سال سن هنوز مجرد هستم چون بقول مادرم تمام جوونی زندگی من وقف خانواده و عزیزانم گذشت و اصلا قلبا ناراضی نیستم درسته آینده من با نداشتن اون کارت تباه شد ولی همینکه تونستم با کار کردنم هم خرج خانواده هم خرج تحصیل و رشته بعدی خودم که از بچگی علاقه مند بودم که بتونم با پرستار بودنم کمک حال مردم جامعه خودمم باشم هم با مبلغی پس انداز کردم برادرمم که البته با اینکه شرایط ما رو میدونست ولی با پافشاری به خانوادم که باید برام زن بگیرید و عاشق شده بود سرمایه و اندوخته خودمم خرج مراسم و وسایل اولیه براش کردم که خدایی نکرده تو جامعه دست به کار خلاف نزنه حالا میدونم شاید خیلی پر حرفی کردم چون این همه سال تمام این اتفاقات مثل غده سرطانی تو گلوم گیر کرده بود و نمیدونستم با کی در میان بگذارم الانم ازتون راهنمایی میخوام با اینکه بخشی از گذشته تلخ زندگیم رو مطرح کردم آیا راهی برای گرفتن کارت پایان خدمت من هست حتی یه مدت به سرم زده بود که در ستاد مشترک چون خدمت میکردم قسمت بهداری یا درمانگاه چون همه کاری رو بلد هستم کار کنم و جزو کسر خدمت من حساب بشه ولی با شخصی که خودش در حال خدمت بود گفت مگه فکر کردی حقوق بیرون رو بتو میدند که خرج اجاره زندگیتون رو با این میتونی در بیاری تازه بشرط اینکه اصلا برای سربازان فراری با اومدن به خدمت حقوقی شامل اینها بشه یا اگرم بشه خیلی ناچیز هست بخداااااااااا خسته شدم ۴۵ سال از خدا عمر گرفتم هیچی نفهمیدم تمام عمر یا درس یا دوراز جون کار اونم دو جا دوجا که باز همیشه ۸گرو ۹ بود نداشتن کارت هم که دیگه معظل بزرگ زندگیمه واقعاااا دلم میخواد این همه سال که خدا باید بدونه خودم رو فدای خانواده والانم که جونم رو برای هموطنانم با شیفت دادن طولانی در کلینیک ها و درمانگاها بتونم خدمتی کوچیک بهشون کنم چون اگر کارت داشتم مسلما در بیمارستان با سابقه بیمه رد شدن شاید که نه مسلما خیلی اوضاع فرق می‌کرد ولی خب فعلا روزگار مسیر زندگی منو کلا تغییر داد الانم تمنا میکنم همینطور که شاید در حد یه داستان واقعی یا رمان زندگیمو به روایت در آوردم واقعااااااا کسی هم پیدا میشه که همینطور من دلسوزانه به زندگی نگاه کردم کسی دلسوزانه بتونه کمک من کنه که اقلا تو دلم بگم خدایاااااااا تو همیشه الرحمن راحمینی ولی عظمتت رو یکبار دیگه به من بنده حقیر و ناچیز با قراردادن شخصیکه بتونه تو این مورد گره از کار و زندگیت باز کنه بخدااا که الان دارند اذان صبح میگند و منم باید برم نماز صبحم رو بخونم قسم تون میدم از دید دلسوزانه به قضیه نگاه کنید
با سلام و درود
در حال حاضر با توجه به سن شما شامل عفو رهبری نمی باشید اما چنانچه بخواهیم معافیت دیگری با توجه به غیبت برای شما لحاظ کنیم معافیت پزشکی و یا کفالت مادر با احتمال کمتر می تواند شامل حالتان شود و یا می توانید برای خدمت دفترچه ارسال نمایید و دریافتی سربازی برایتان در نظر گرفته شود و چنانچه بسیجی فعال نیز باشید شرایط برایتان به نسبه بهتر بوده و می توانید به صورت جانبی به امورات زندگی خود برسید.
سلام مایی که پشت کنکور موندیم و کنکور دوم دادیم باید کار خاصی بکنیم ؟ چون یک نفر گفت باید سربازی ثبت نام کنی بعد که نتایج کنکور اومد انصراف بزنی تا غیبت نخوری درسته؟
با سلام و وقت بخیر دوست عزیز
افراد مشمول تا زمانی که سنوات دوره پس از فارغ التحصیلی را داشته باشند نیازی نیست اقدام دیگری انجام دهند.